مشکلات شایع دوران سالمندی

پیری فرایندی است که از اوایل کودکی آغاز می‌شود و طی آن توانایی های انسان به تدریج کاهش می‌یابد. به دلیل عواملی مانند سبک زندگی و همچنین شرایط محیطی و ژنتیکی، این فرایند ممکن است با سرعت مشخصی در همه افراد رخ ندهد.

اما در هر صورت، این یک روند اجتناب ناپذیر است. یکی از موضوعاتی که برای سالمندان مطرح می‌شود، بیماری‌هایی است که در این زمان شایع است. بسیاری از بیماری ها در سنین بالا ظاهر شده و بدتر می‌شوند. از مهم ترین مشکلات شایع دوران سالمندی و راه های مقابله و مبارزه با آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

مشکلات دوران سالمندی

با بالا رفتن سن انسان به خصوص وقتی وارد دوران سالمندی می‌شود نیازها و مشکلات او نسبت به قبل بیشتر خواهد شد. اما می‌توانیم با داشتن سبک زندگی مناسب و سالم این مشکلات را برطرف کنیم. شما حتی می‌توانید با داشتن یک سبک زندگی سالم بدون نیاز به دیگران و استفاده از یک پرستار خصوصی، بهتر از خود مراقبت کنید. انواع مشکلاتی که بیشتر افراد در سنین بالا از آن رنج می‌برند:

• بیماری‌های قلبی و عروقی سالمندان

یکی از بیماری‌هایی است که در سنین بالا ممکن است بروز کند، بیماری‌های قلبی عروقی است. سالمندانی که به این عارضه مبتلا هستند به دو دسته تقسیم می‌شوند. گروه اول به دلایل شناخته شده‌ای مانند ژنتیک، دیابت، استعمال دخانیات، فشار خون یا بیماری‌های دیگر، بیماری‌های قلبی عروقی مختلفی دارند و یا قبلاً چنین بیماری‌هایی داشته اند و در سنین بالا تشدید می‌شوند.

اما دسته دوم سالمندانی هستند که بدون دلیل خاصی به دلیل افزایش سن دچار نارسایی قلبی می‌شوند. خوشبختانه امروزه روش‌ها و ابزارهای پیشرفته‌ای برای تشخیص و درمان سریع این بیماری‌ها وجود دارد. اگر علائمی مانند سرگیجه، تنگی نفس،تعریق زیاد،ضعف عمومی،تپش نامنظم قلب،احساس خستگی بیش از حد ودرد در قفسه سینه که مربوط به بیماری قلبی است را در سالمند خود مشاهده کردید، باید فوراً او را نزد پزشک متخصص ببرید.

• بیماری‌های مربوط به دستگاه تنفس

افراد مسن به خاطر سیستم ایمنی ضعیف بیشتر از دیگران در معرض بیماری‌های تنفسی یا بیماری‌های ریوی هستند. از جمله این بیماری ها می‌توان به ذات الریه که در اثر عفونت ریه ایجاد می‌شود اشاره کرد.

علاوه بر این، آسم یکی دیگر از بیماری‌های تنفسی است که می‌تواند افراد مسن را تحت تأثیر قرار دهد. یک پرستار سالمند اطلاعات اولیه در مورد انواع بیماری‌ها را دارد و می‌تواند بلافاصله پس از مشاهده علائم این بیماری‌ها در سالمندان به شما هشدار دهد.

بیشتر این بیماری‌ها به دلیل رعایت نکردن بهداشت شخصی یا سبک زندگی ناسالم ایجاد می‌شوند. برای محافظت از سالمندان در برابر چنین بیماری‌هایی، نکات زیر را رعایت کنید:

تحت هیچ شرایطی به آنها اجازه ندهید سیگار بکشند. سیگار یکی از عوامل اصلی ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله بیماری‌های مربوط به دستگاه تنفسی در سنین بالا است.

به آنها کمک کنید مراقب سلامتی خود باشند قارچ ها، باکتری‌ها و ویروس‌ها می‌توانند باعث عفونت ریه شوند.

هوای کثیف و استنشاق مواد سمی و شیمیایی از دیگر عوامل خطرناک است. خانه ای که برای زندگی سالمندان خود در نظر می‌گیرید تا حد امکان باید محیطی راحت و بدون استرس با هوای تازه باشد.

• بیماری‌های دستگاه گوارشی سالمندان

مشکلات گوارشی در سالمندان با افزایش سن، تغییر در رفتار و رژیم غذایی و مصرف داروهای مختلف ظاهر می‌شود. این بیماری‌ها شامل یبوست، اسهال، رفلاکس معده، زخم معده، سندرم روده تحریک پذیر و سرطان‌های مری، معده و روده است. عوامل زیر در ایجاد این بیماری‌ها نقش ویژه‌ای دارند:

۱- شرایط و سبک زندگی سالمند در دوران جوانی

از جمله عادات رفتاری اشتباه استفاده مداوم از غذاهای چرب، رژیم غذایی نامناسب، فست فود، اضافه وزن، مصرف الکل و … است که می‌توانند باعث بیماری‌های گوارشی در سنین بالا شوند.

۲- تغییرات جسمانی دوران سالمندی

مشکلاتی مانند کاهش یا افزایش ترشح اسید معده، کاهش تحرک روده، ضعف دیواره روده و مشکل در جویدن غذا نیز از علل بروز این بیماری ها هستند.

• دیابت سالمندان

دیابت یا قند خون بالا یکی از بیماری‌های شناخته شده سالمندان است که تقریباً همه خانواده‌ها با آن آشنا هستند. وقتی فردی از این عارضه رنج می‌برد، بدن او نمی‌تواند انسولین تولید کند یا به دلایلی قادر به استفاده از انسولین تولیدی نیستند.

دیابت پس از آزمایش ادرار و خون قابل تشخیص است. اگرچه این بیماری قابل کنترل است، اما در صورت عدم مراقبت‌های لازم و یا نادیده گرفتن توصیه‌های پزشک می‌تواند عوارض خطرناکی برای سالمندان ایجاد کند؛ بنابراین مراقبت و نگهداری از سالمند در منزل ضروری است. شما یا پرستار سالمند باید از موارد زیر آگاه باشید:

بیمار باید دارو را طبق برنامه مصرف کند.

برای بزرگسالان تغییر رژیم غذایی و حذف غذاهای مضر از برنامه روزانه ضروری است.

ورزش و فعالیت بدنی را فراموش نکنید. بی تحرکی و بستری شدن در بیمارستان برای افراد دیابتی خطرناک است.

مراقب چشم‌های خود باشید و به طور منظم به چشم پزشک مراجعه کنید. دیابت می‌تواند سلامت چشم‌ها را تهدید کند.

اگر بدن بیمار به دلایلی آسیب دید، از آن مراقبت کنید و از عفونت زخم جلوگیری کنید.

• بیماری‌های کلیوی سالمندان

بیماری کلیوی عارضه‌ای است که می‌تواند کیفیت زندگی سالمندان را مختل کند. هر انسان دو کلیه به اندازه یک مشت دارد. هر کلیه از حدود یک میلیون واحد کوچک به نام نفرون تشکیل شده است. کلیه‌ها نقش مهمی در تصفیه خون و دفع مواد زائد و مایعات اضافی از بدن دارند. در صورت مشکلات کلیوی اختلال در سلامتی وجود خواهد داشت.

فشار خون بالا، دیابت، ژنتیک و مصرف مواد مخدر را می‌توان از جمله دلایلی که در ایجاد انواع مختلف بیماری کلیوی نقش دارند، نام برد. علاوه بر این وجود کیست، عفونت یا سنگ کلیه در این دو قسمت مهم نیز تهدید دیگری است. برخی از علائم هشداردهنده بیماری‌های کلیوی سالمند می‌تواند شامل سوزش ادرار، تکرر ادرار، احساس درد در کلیه ها، احساس سرما، ضعف و خستگی، ادرار خونی، فشار خون بالا، تورم عضلات، پف کردن چشم ها و سرگیجه باشد.

خوشبختانه اکثر بیماری‌های مرتبط با کلیه با دارو و درمان‌های مختلف قابل درمان هستند. اما اگر بیماری حاد باشد و باعث نارسایی کلیه شود، طبق نظر پزشک باید سالمند دیالیز یا حتی پیوند کلیه تجویز کند.

• بیماری‌های خود ایمنی سالمندان

افزایش سن و پیری سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند. این بدان معناست که سالمندان در برابر بیماری‌های مربوط به سیستم ایمنی بدن از جمله بیماری‌های عفونی و غیره آسیب پذیرتر هستند. سیستم ایمنی بدن به سرعت عوامل بیماری زا را شناسایی می‌کند و با محافظت از بدن از بسیاری از بیماری‌ها پیشگیری می‌کند.

هنگامی که فرد مورد حمله بیماری قرار می‌گیرد، سیستم ایمنی بخشی از سلول های بدن را به عنوان دشمن شناسایی کرده و به آن قسمت از بدن حمله می‌کند. بیش از چهل نوع بیماری خودایمنی وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شود:

رماتیسم مفصلی: حمله سیستم ایمنی به مفاصل باعث این عارضه خطرناک می‌شود.بسیاری از مردم فکر می‌کنند که این مشکلات کاملاً طبیعی و جزء جدایی ناپذیر دوران پیری هستند. در صورتی که اغلب قابل درمان و حتی پیشگیری است.

دیابت نوع اول: سیستم ایمنی به ماده ای که انسولین تولید می‌کند حمله کرده و از تولید این هورمون جلوگیری می‌کند. در نتیجه قند خون بالا رفته و به برخی از اندام ها مانند قلب و رگ های خونی آسیب زیادی می‌رساند.

ام اس: هر گاه سیستم ایمنی به پوشش اطراف سلول‌های پوست حمله کرده و آن‌ها را از بین ببرد، فرد دچار بیماری ام اس می‌شود. در نتیجه با کاهش سرعت پیام‌ها از مغز به سایر قسمت‌های بدن روبرو هستیم. ضعف اندام یا عدم تعادل در هنگام راه رفتن از عوارض این بیماری خودایمنی است.

آرتریت پسوریاتیک: پسوریازیس یکی دیگر از بیماری‌های خود ایمنی است که باعث رشد بیش از حد سلول‌های پوست می‌شود.

واسکولیت خود ایمنی: این بیماری زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی به رگ‌های خونی حمله می‌کند. باریک شدن و انسداد عروق از جمله عوارضی است که در واسکولیت می‌توان مشاهده کرد.

التهاب تیروئید هاشیموتو: این وضعیت منجر به کاهش تولید هورمون تیروئید می‌شود.از عوارض این بیماری می‌توان به افزایش وزن، ریزش مو و حساسیت نسبت به سرما اشاره کرد.

• زوال عقل یا آلزایمر در سالمندان

آلزایمر در سالمندان کاهش عملکرد مغز است که با افزایش سن رخ می‌دهد. در این بیماری ابتدا فرد حافظه کوتاه مدت را از دست داده و در طول روز، او فراموش می‌کند که وسایل شخصی خود را کجا گذاشته است. کم‌کم تشخیص چهره‌های آشنا برایش سخت می‌شود. در مراحل بعدی و پیشرفته، افراد مسن حافظه بلند مدت خود را از دست می‌دهند. اگر علائم گیجی، سردرگمی یا فراموشی بیش از حد را در سالمند خود مشاهده کردید، او را برای درمان نزد پزشک ببرید.

شما نباید یک فرد مسن مبتلا به زوال عقل یا آلزایمر را تنها بگذارید. به خصوص کسانی که وارد مرحله حاد بیماری شده‌اند باید تحت نظر یک پرستار سالمند در منزل شما هرجای ایران از جمله کرج ، تهران باشند. فردی که به عنوان پرستار برای این کار استخدام می‌کنید باید به وظایف زیر مسلط باشد:

اطلاعات کافی در مورد بیماری آلزایمر داشته باشد و راه درست درمان چنین بیماران را بشناسید.

با ماهیت این بیماری آشنا باشد و از تغییرات مغز سالمند کاملاً آگاه باشد. به عبارت دیگر، پرستار سالمند باید از مراحل اولیه ابتلا به آلزایمر آگاه باشد.

این بیماری ممکن است با فراموش کردن نام و آدرس شروع شود، اما در مرحله حاد اول باعث از دست دادن توانایی پردازش دانش می‌شود. در طی این مراحل، بیمار نمی‌تواند ادرار، مدفوع و سایر حرکات ارادی و غیرارادی را کنترل کند.

پرستار در کنار مراقبت بهینه از سالمند باید سعی کند به او آرامش دهد و در زمان کار خود را در مقابل استرس و تنش های محیط مراقبت نماید تا بتواند در طول روز و در مدت زمانی که در خدمت سالمند است وظایف خود را به نحو شایسته انجام دهد.

به توصیه های متخصص سالمند عمل کرده و داروهای او را طبق برنامه به او بدهید.

کارهایی مانند خواندن کتاب، به چالش کشیدن افکار بیمار و … را انجام دهد که می‌تواند ذهن سالمند را تقویت یا تحریک کند. البته توجه داشته باشید که این اقدامات نباید باعث اختلالات روانی و آشفتگی ذهنی در سالمندان شود.

• بیماری‌های کبد

با افزایش سن ممکن است فرد سالخورده دچار بیماری کبد شود. عملکرد خوب همه اعضای بدن به سلامت کبد بستگی دارد؛ بنابراین، بیماری کبد می‌تواند منجر به عوارض خطرناک شود. برخی از این بیماری‌ها ژنتیکی هستند و برخی دیگر به دلیل عوامل محیطی و تغذیه نامناسب ایجاد می‌شوند. در اینجا به بیماری‌های کبدی اشاره می‌کنیم:

زردی یا یرقان: اگر ترشح صفرا مختل شود، یرقان ایجاد می‌شود.

کبد چرب: کبد به طور طبیعی حاوی مقداری چربی است. با این حال، چربی بیش از حد در کبد می‌تواند منجر به بیماری کبد چرب شود که بسیار خطرناک است. کبد چرب به دو دسته کبد الکلی و کبد غیر الکلی تقسیم می‌شود. نوع اول همانطور که از نامش پیداست ناشی از مصرف الکل است. اما نوع دوم ناشی از چاقی، تغذیه ناکافی و عوامل ژنتیکی است.

سیروز کبدی: سیروز یا تنبلی کبدی به دلیل تخریب سلول های کبد رخ می‌دهد. در این حالت کبد دیگر قادر به بازیابی و ترمیم خود نیست و به تدریج از کار می‌افتد.

بزرگ شدن کبد: یکی دیگر از بیماری‌های کبدی است. این مشکل به دلیل آسیب و التهاب شدید بخشی از کبد رخ می‌دهد.

• بیماری‌های مربوط به عضلات و استخوان ها

از شایع ترین بیماری‌های سالمندان بیماری‌های سیستم عضلانی است. این بیماری ماهیچه‌ها، تاندون‌ها و استخوان‌ها را درگیر می‌کند و معمولاً باعث درد می‌شود. افراد مسن در این دوران بیشتر از درد در زانو، کمر، گردن، بازوها یا پاها شکایت دارند. این درد معمولاً منجر به اختلال در حرکات بدن و ناتوانی در انجام برخی فعالیت های روزانه می‌شود.

از جمله این بیماری ها می‌توان به آرتریت، دیسک کمر و گردن، انحراف ستون فقرات، آرتریت روماتوئید، پوکی استخوان، سندرم تونل کارپال و غیره اشاره کرد.

برخی از بیماری‌های عضلانی و استخوانی تنها با نسخه قابل درمان هستند. اما برخی از آنها نیاز به مراقبت ویژه و درمان‌های مدرن‌تری مانند فیزیوتراپی، لیزردرمانی، جراحی و غیره دارند. یک پرستار سالمند تهران یا کرج برای راهنمایی و نظارت بر سالمندان در طول فرایند درمان پس از درک کامل بیماری سالمندان مورد نیاز است.