با فرارسیدن بهار و تغییراتی که در محیط زندگی و طبیعت اطراف ما رخ می دهد، تأثیرات این دگرگونی ها بر سلامتی انسان ها نیز قابل توجه است. بهار، فصل شکوفایی و تجدید حیات طبیعت است، اما همزمان می تواند آغازی برای مشکلات و بیماری های خاص فصلی نیز باشد. در این میان، طب سنتی ایرانی با دارا بودن ریشه های عمیق در فرهنگ و تمدن ایرانی، راهکارهایی برای مقابله با این تغییرات ارائه داده است. این طب، نه تنها به درمان بیماری ها، بلکه به پیشگیری از آن ها نیز توجه دارد. طب ایرانی با تاکید بر تعادل بین عناصر مختلف بدن و هماهنگی با محیط زندگی، راهکارهایی اساسی در این باب ارائه می دهد.
راهکارهای تغذیه ای در طب سنتی برای جلوگیری از بیماری ها
- مصرف غذاهای با طبع سرد و تر: در بهار، به دلیل افزایش گرمی و رطوبت هوا، مصرف غذاهایی با طبع سرد و تر مانند سبزیجات برگ‌دار (کاهو، اسفناج، کرفس)، خیار، هندوانه، طالبی، آلبالو، گیلاس و آش‌های لعاب‌دار (آش جو، آش کدو حلوایی) توصیه می شود. این غذاها به خنک شدن بدن و حفظ تعادل مزاج کمک می کنند.
- کاهش مصرف گرمی جات: از مصرف غذاهای گرم و خشک مانند گوشت قرمز، ادویه های تند، فلفل و خرما باید پرهیز کرد. این غذاها می توانند گرمی و خشکی بدن را افزایش داده و به بروز بیماری های شایع بهاری مانند کهیر، جوش و اگزما دامن بزنند.
- مصرف میوه های بهاره: مصرف میوه های بهاره مانند توت، انجیر، زردآلو و آلو به تعادل مزاج در این فصل کمک می‌کند. این میوه ها سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند که برای تقویت سیستم ایمنی بدن و درمان سینوزیت کهنه در طب سنتی بسیار مفید هستند.
- نوشیدن مایعات فراوان: نوشیدن آب، شربت های خنک (شربت سکنجبین، شربت بیدمشک) و عرقیات گیاهی (عرق بیدمشک، عرق شاه تره) به دفع سموم از بدن و حفظ تعادل آب بدن کمک می کند. کم آبی بدن می تواند منجر به خستگی، سردرد و یبوست شود.
روش های پاک سازی بدن
- حجامت: حجامت یکی از روش های طب سنتی ایرانی برای پاکسازی خون و دفع سموم از بدن است. این روش در فصل بهار، به خصوص برای افرادی که مستعد ابتلا به بیماری های بهاره هستند، توصیه می شود. حجامت به تقویت سیستم ایمنی بدن، بهبود گردش خون و رفع مشکلات گوارشی کمک می کند. از جمله سایر مزایای حجامت، تقویت سیستم ایمنی بدن بهبود گردش خون، کاهش التهاب، کاهش کلسترول خون، کاهش درد و اسپاسم عضلانی، بهبود خلق و خو و افزایش سطح انرژی می باشند.
- مصرف مسهلات: در فصل بهار، مصرف مسهلات می تواند به پاکسازی کبد و روده ها و پیشگیری از بیماری های شایع بهاری مانند یبوست، نفخ و سوء هاضمه کمک کند. در طب سنتی ایرانی، از مسهلات مختلفی مانند موارد زیر برای پاکسازی بدن در فصل بهار استفاده می شود. برای دریافت این داروهای گیاهی به داروخانه گیاهی طب ایرانی یسنا مراجعه کنید.
- سنبل‌الطیب: این گیاه ملین طبع بوده و به دفع صفرا و بلغم از بدن کمک می کند.
- گل محمدی: گل محمدی علاوه بر خواص آرامش بخش، ملین طبع نیز بوده و به رفع یبوست کمک می کند.
- بادرنجبویه: بادرنجبویه خاصیت ضد التهابی و ضد اسپاسم دارد و می تواند به رفع نفخ و دل درد کمک کند.
- عرق بیدمشک: عرق بید مشک ملین طبع بوده و به رفع یبوست و تنظیم عملکرد دستگاه گوارش کمک می کند.
استفاده از بخورات برای کنترل بیماری ها در فصل بهار
استفاده از بخورات گیاهی در فصل بهار می تواند به پاکسازی مجاری تنفسی، رفع گرفتگی بینی و پیشگیری از آلرژی های فصلی کمک کند. این بخورات بهترین داروی گیاهی ضد سرفه کودکان هستند و برخی از گیاهان مناسب برای بخور در بهار عبارت اند از:
- آویشن: آویشن خاصیت ضد التهابی و ضد عفونی‌کننده دارد و می تواند به رفع گلو درد و سرما خوردگی کمک کند
- نعناع: نعناع خاصیت ضد احتقان دارد و می تواند به رفع گرفتگی بینی و سینوس کمک کند.
- بابونه: بابونه خاصیت ضد التهابی و آرامش بخش دارد و می تواند به رفع سردرد و اضطراب کمک کند.
- عناب: عناب خاصیت ضد سرفه دارد و می تواند به رفع سرفه و خشکی گلو کمک کند.
برای استفاده از این بخورات، در یک ظرف آب جوش بریزید. سپس گیاهان مورد نظر را به آب اضافه کنید. سر خود را با یک حوله روی ظرف بپوشانید و بخار را به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه استنشاق کنید.
سایر نکات مهم در طب سنتی ایرانی برای جلوگیری از بیماری های بهاری
فصل بهار با تغییرات فصلی و افزایش نور خورشید می تواند بر روحیه افراد تاثیر بگذارد و منجر به بروز علائمی مانند افسردگی، اضطراب و بی خوابی شود. برای بهبود سلامتی و خلق و خوی خود نکات زیر را رعایت کنید.
- گذراندن وقت در طبیعت: قدم زدن در فضای باز، آفتاب گرفتن و ارتباط با طبیعت می تواند به بهبود روحیه و کاهش استرس کمک کند.
- انجام فعالیت های ورزشی: ورزش به ترشح هورمون های شادی بخش در بدن کمک می کند و می تواند به بهبود خلق و خو و کاهش اضطراب و افسردگی کمک کند.
- گوش دادن به موسیقی: گوش دادن به موسیقی آرامش بخش می تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند.
- مدیتیشن و یوگا: مدیتیشن و یوگا می توانند به تمرکز ذهن، افزایش آرامش و کاهش اضطراب کمک کنند.
- خواب کافی: داشتن خواب کافی و باکیفیت برای حفظ سلامت روان ضروری است.
- مصرف دخانیات و الکل می تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند و به ابتلا به بیماری ها منجر شود. از مصرف الکل و دخانیات خودداری نمایید.
در نهایت، به یاد داشته باشید که طب سنتی ایرانی یک نظام جامع برای حفظ سلامتی است و راهکارهای ارائه شده در این مقاله تنها بخشی از این نظام را شامل می شود. برای دریافت یک برنامه درمانی کامل و متناسب با شرایط خود، می توانید با یک متخصص طب سنتی مانند متخصصان سایت یسنا مشورت کنید.
منتشر شده توسط 
تریبون