به گزارش پزشکین به نقل از پروشات؛ به پیش رفتگی یا خروج احشا بدن به قسمتهای دیگر فتق میگویند. برای مثال ممکن است احشای روده به سمت دیواره شکم فرو بروند. فتق بیشتر در شکم دیده میشود، اما ممکن است در نواحی دیگر مانند ناف، بالای ران و اطراف کشاله ران هم دیده شود. بیشتر فتقها خطرناک نیستند اما خودبهخود از بین نمیروند و برای اینکه خطری ایجاد نکنند به عمل جراحی نیاز دارند. در این مقاله علائم، دلایل و درمان فتق را توضیح خواهیم داد.
انواع اصلی فتق:
- فتق کشاله ران
این نوع که عمدهترین نوع فتق است زمانی رخ میدهد که بخشی از روده به سمت شکم و کشاله ران کشیده میشود.
- فتق هیاتوس
زمانی رخ میدهد که به علت وجود حفرهای در دیافراگم بخشی از شکم به سمت قفسه سینه کشیده میشود.
- فتق رانی
این نوع فتق زمانی رخ میدهد که چربی یا بخشی از روده به سمت ران یا ناف کشیده میشود.
- فتق شکافی
این نوع فتق زمانی رخ میدهد که بخشی از بدن به سمت زخم جراحی التیام نیافته فرو میرود.
- فتق ناف
بافت چربی یا قسمتی از روده از طریق شکم به ناف نزدیک میشود.
- فتق فوق المعده
بافت چربی بین سینه و ناف فشرده میشود.
- فتق شکمی
بخشی از روده از طریق ماهیچههای شکمی به سمت ناف کشیده میشوند.
- فتق عضله
گاهی اوقات پس از مصدومیت بخشی از عضله به سمت شکم فرو میرود.
علائم فتق چیست؟
معمولاً فتق بهراحتی قابلتشخیص است، اما علائم عمومی آن عبارتاند از:
- درد در حین ورزش
- یبوست
- احساس ناراحتی در دل و روده
- در هنگام دراز کشیدن غدد کوچکتر میشوند
- در هنگام سرفه غدد بزرگتر میشوند
برای اطمینان حاصل نمودن از وجود آن میتوانید آن را لمس کنید. این علائم نشان میدهند که فتق شما فشردهتر شده است:
- تهوع
- استفراغ
- درد شدید
چنانچه هرکدام از این علائم را دارید به پزشک مراجعه کنید. در بیشتر موارد پزشک میتواند آن را کاملاً خارج کند. در این صورت اگر درمان نشود ممکن است باعث ایجاد قانقاریا شود.
دلیل ایجاد فتق چیست؟
اگرچه دلیل ایجاد بیشتر فتقها هنوز شناختهنشده است، اما به نظر میآید که به علت ضعف در دیواره شکم، افزایش فشار به شکم یا ترکیب این دو به وجود بیاید.
در بزرگسالان این مشکل در زنان حامله یا افراد چاق به وجود میآید، زیرا فشار مضاعفی به شکمشان وارد میشود. در مردان این مشکل بیشتر در مجرای بیضهها به وجود میآید. در صورت وجود مشکلات شکمی فشار مضاعفی به این مجراها واردشده و این مشکل را تشدید میکند.
بهطورکلی فتق ناف از بدو تولد وجود دارد. اما درصورتیکه در بزرگسالی به دیوارههای شکم فشار مضاعفی وارد شود، ای فتق خودش را نشان خواهد داد.
چگونه میتوان فتق را تشخیص داد؟
تشخیص فتق آسان است و پزشک بهراحتی آن را تشخیص میدهد. همچنین ممکن است پزشک از شما بخواهد سرفه کنید، راه بروید و یا خم شوید.
همچنین برای اطمینان بیشتر ممکن است پزشک از شما بخواهد که از ناحیه عکس یرداری کنید.
درمان فتق چیست؟
انواع معمولی فتق درمان مشخصی ندارند. اما انواع دیگر مانند فتق رانی خطرناک هستند. برای درمان فتق راههای مختلفی وجود دارد، اما بهترین راه این است که درمان بدون جراحی را انتخاب کنیم. دو روش رایجتر از این قبیل هستند:
۱. تغییر در سبک زندگی
تغییر در رژیم غذایی میتواند تا حدی این مشکل را درمان کند. رژیم غذایی سبکی را انتخاب کنید، وزنتان را کنترل کنید و بعد از غذا زیاد خم و راست نشوید.
همچنین از خوردن غذاهایی که رفلکس معده را شدت میبخشند، مانند غذاهای تند و حاوی گوجهفرنگی، خودداری کنید. برای جلوگیری از رفلکس معده وزنتان را کم کرده و سیگار را ترک کنید. اگر این تغییرات حالتتان را بهتر نکرد میتوانید از درمانهای دیگر و یا عمل جراحی استفاده کنید.
۲. عمل جراحی
امروزه با کمک عمل جراحی میتوان فتق را خارج کرد. اگرچه عمل جراحی به نوع فتق و ناحیه آن بستگی دارد، اما دو نوع عمل وجود دارد:
جراحی باز
عمل لاپاروسکوپی (جراحی سوراخ کلید)
جراحی باز به دوره استراحت بیشتری نیاز دارد و شاید مجبور شوید تا ۶-۹ هفته پس از عمل همچنان استراحت کنید. اما عمل لاپاروسکوپی طول درمان و استراحت کوتاهتری دارد. اما امکان بازگشت فتق در عمل لاپاروسکوپی بیشتر است.