امروزه استفاده از سموم و کودهای شیمیایی در کشاورزی و یا استفاده از انواع داروها و هورمونهای رشد در دامپروری، به بهانه پاسخگویی به افزایش جمعیت و افزایش تقاضا برای مواد غذایی زیاد شده است. از آن جایی که به کار بردن این مواد در تولید محصولات غذایی در طولانی مدت ممکن است برای انسان و محیط زیست ضرر داشته باشد، در چند سال گذشته افراد بیشتر تمایل پیدا کردهاند که به جای محصولات صنعتی از محصولات ارگانیک، طبیعی و محلی استفاده کنند؛ در چنین شرایطی شناخت این محصولات و تفاوتهایی که با هم دارند، لازم و ضروری است.
محصول ارگانیک چیست؟
محصول ارگانیک به محصولی گفته میشود که در درجه اول منشا آن کاملا طبیعی باشد و همچنین در کل فرآیند تولید آن، از هیچگونه ماده شیمیایی، افزودنی یا فرآیندی که باعث تغییر در ماهیت طبیعی مواد تشکیل دهنده آن میشود، استفاده نشده باشد. این محصولات باید با روشهایی مطابق با استاندارهای کشاورزی یا دامپروری ارگانیک خاص هر کشور، تولید شوند و فقط در چنین شرایطی برچسب ارگانیک به آن محصول تخصیص داده میشود.
محصولات کشاورزی ارگانیک
میوهها، سبزیجات و سایر محصولات کشاورزی، در صورتی ارگانیک محسوب میشوند که از سه سال قبل، برای برداشت محصولات در آن زمین، از هیچگونه کود و یا آفتکش شیمیایی استفاده نشده باشد. به دلیل سخت بودن استانداردهای ارگانیک در ایران و جهان، محصولات کمی هستند که واقعا ارگانیک باشند؛ یکی از محصولاتی که تا حدودی میتوان آن را ارگانیک به حساب آورد، برنج طارم مازندران درکام است؛ کشاورز این برنج سعی کرده که برای تولید این برنج از کودهای شیمیایی استفاده نکند و بنابراین برنجش در مقایسه با بسیاری از برنجهای دیگر سالمتر میباشد.
محصولات دامی ارگانیک
محصولات دامی و لبنی، در صورتی ارگانیک هستند که حیواناتی که این محصولات از آنها به دست میآید، زندگی و رفتار طبیعی خود را داشته، بتوانند آزادانه حرکت کنند و محل زندگی آنها کوچک و محدود نباشد، برای رشد این حیوانات، نباید هیچ آنتی بیوتیک و یا هورمونی به آنها تزریق شده باشد و همچنین باید از علوفهای تغذیه کنند که کاملا ارگانیک باشد.
در حالت کلی استفاده از هرگونه ترکیبهای اصلاح شده ژنتیکی در محصولات گیاهی و دامی، که به صورت ارگانیک رشد میکنند، ممنوع است.
چگونه متوجه شویم که یک محصول ارگانیک است؟
امروزه در بازار، تولیدکنندگان بسیاری ادعا میکنند که محصولات آنها ارگانیک است؛ اما چگونه میتوان فهمید که ادعای آنها حقیقت دارد یا خیر؟
این کار چندان سخت نیست. تنها محصولاتی ارگانیک هستند که دارای گواهی ارگانیک باشند. این گواهی زمانی به یک محصول اختصاص مییابد که ارگانیک بودن آن توسط نهادهای معتبر هر کشور تایید شود. این نهادها بعد از کنترل ارگانیک بودن محصولات بر اساس استانداردها، به آن گواهی ارگانیک میدهند. بازرسی محصولات ارگانیک، به طور مداوم و هر چند وقت یکبار صورت میگیرد و چنانچه در هر مرحله مشخص شود که تولیدکنندگان یا کشاورزان، برخلاف استانداردها عمل میکنند، برچسب ارگانیک به محصولات آن ها داده نمیشود.
البته باید بدانید که همیشه بودن برچسب ارگانیک روی یک محصول، به معنای واقعا ارگانیک بودن آن نیست و ممکن است که فروشنده، از برچسب ارگانیک تقلبی روی محصولات خود استفاده کرده باشد که این کار پیگرد قانونی دارد . اگر قصد خرید محصولات ارگانیک دارید باید از مکانهایی خرید کنید، که مطمئن باشید ارگانیک بودن محصولات، توسط نهادهای نظارتی کنترل میشود.
محصولات طبیعی | آیا محصولات ارگانیک با طبیعی فرق دارند؟
بله این دو تعریف متفاوت هستند. طبیعی در هر محصولی، ممکن است تعریف خودش را داشته باشد؛ مثلاً عسل طبیعی به عسلی گفته میشود که زنبور در فصل شهد و گل، به صورت مصنوعی تغذیه نشده باشد و یا چای طبیعی به چایی گفته میشود که هیچ افزودنی شیمیایی برای افزایش عطر و رنگ چای، به آن اضافه نشده باشد.
در یک تعریف کلی، میتوان گفت که محصولات طبیعی به محصولاتی گفته میشود که حداقل پردازش و فراوری روی ماده غذایی انجام شده باشد؛ به طوری که مواد تشکیل دهنده آن محصول همگی طبیعی باشند و همچنین حاوی مواد افزودنی خاص مانند هورمونها، آنتی بیوتیکها، شیرین کنندهها، رنگهای خوراکی، نگهدارندهها و یا طعم دهندههای مصنوعی نباشند. بهترین راه برای اطمینان از طبیعی بودن یک محصول، خرید از مکانهای معتبر میباشد.
فروشگاه اینترنتی درکام یکی از مراجع مطمئن و خوب برای خرید انواع محصولات سالم، طبیعی و محلی است. این فروشگاه برای یافتن بهترین محصولات، با تولیدکنندگان مختلفی از سراسر ایران دیدار میکند، محصولات آنها را به صورت دقیق تست و کیفیتسنجی کرده و در نهایت باکیفیتترین محصولات را برای عرضه به مشتریانش انتخاب میکند. این فروشگاه انواع محصولات طبیعی و محلی مانند عسل طبیعی، چای ایرانی، زعفران سرگل اعلاء، گردوی درجه یک، ارده و شیره اعلاء و … را در لیست کالاهایش دارد؛ شما میتوانید به سایت این فروشگاه به آدرس dorkam.com مراجعه کنید و مواد غذایی دلخواه خود را سفارش دهید.
محصولات محلی چیست و چگونه میتوانیم آنها را تشخیص دهیم؟
در تعریف جهانی محصولات محلی، به مواد غذایی و سایر محصولات کشاورزی گفته میشود که در یک منطقه خاص رشد میکنند یا تولید میشوند و پس از طی مراحلی به فروش میرسند. در این محصولات، از هیچ ماده نگهدارنده شیمیایی برای افزایش نگهداری ماده غذایی استفاده نمیشود؛ بنابراین طبیعتا نباید فاصله بین مکان و زمان تولید و مصرف این محصولات خیلی زیاد باشد زیرا معمولا ماندگاری این محصولات کم بوده و ممکن است زود خراب شوند.
در ایران تعریف محصول محلی در بین عموم کمی متفاوت است؛ به طوری که معمولا به محصولاتی که در روستاها تولید میشوند، محلی میگویند و فاصله محل تولید تا مصرف، معیار مهمی نیست. برای مثال روغن حیوانی هم در کارخانه، هم به صورت صنعتی، هم در روستاها به صورت سنتی و با استفاده از مشک و … تولید میشود که به این روغنی که در روستا تولید میشود، روغن محلی گفته میشود.
برای مثال روغن حیوانی درکام یک محصول کاملا محلی است و از دل روستاهای کرمانشاه بیرون آمده است. اگر قصد خرید روغن حیوانی کرمانشاهی محلی را دارید، کافیست عبارت “روغن حیوانی کرمانشاهی درکام” را در گوگل سرچ نمایید و این روغن مقوی و خوشعطر و طعم را سفارش دهید.
تفاوت محصولات ارگانیک با طبیعی و محلی
به طور کلی این سه مدل محصول در ۳ ویژگی زیر با هم تفاوت دارند:
۱- میزان آزادی در تخصیص برچسب به این محصولات: استفاده از برچسب ارگانیک، دارای پیامدهای قانونی است؛ بنابراین تولید کننده فقط زمانی میتواند از این برچسب استفاده کند، که در تمامی مراحل تولید محصول، از قوانین و استانداردها پیروی کرده باشد؛ اما در مورد محصولات طبیعی و محلی اینگونه نیست. استفاده اشتباه از برچسب طبیعی یا محلی روی محصولاتی که واقعا طبیعی نیستند پیگرد قانونی ندارد اما اصلا کار اخلاقی و درستی نیست.
بهترین راه برای اطمینان از واقعا ارگانیک، طبیعی و محلی بودن محصولات، خریداری آنها از فروشگاههای معتبر مانند درکام است و صرفا نمیتوان از روی داشتن یا نداشتن برچسب، در مورد آن قضاوت کرد.
۲- تفاوت در ماندگاری: معمولا محصولات ارگانیک، طبیعی و محلی به دلیل اینکه دارای هیچگونه افزودنی و مواد نگهدارنده نیستند، نسبت به مواد غذایی صنعتی، ماندگاری کمتری دارند. البته در مورد برخی از محصولات، این موضوع صدق نمیکند مثلا روغن حیوانی محلی با وجود اینکه هیچگونه مواد نگهدارندهای ندارد، سالها ماندگاری داشته و خراب نمیشود.
۳- تفاوت در قیمت: معمولا محصولات ارگانیک گرانتر هستند؛ زیرا به دلیل اینکه نباید در تولید آنها از کود و آفتکش (در میوهها و سبزیجات) و آنتی بیوتیکها و هورمونها ( در حیوانات) استفاده شود، تولید آنها به صرف وقت، انرژی و هزینه بیشتری نیاز دارد. از طرف دیگر به همان دلایل گفته شده در بالا، میزان محصولی که به صورت ارگانیک به دست میآید، کمتر است و بنابراین طبیعی است که قیمت آن بیشتر باشد.