بدن انسان از هزاران سلول تشکیل شده و کافی است تنها یک سلول در زمانی که نباید رشد کند تا فرد را درگیر بیماری به نام سرطان کند. سرطان در حقیقت مجموعهای از سلولهای بدن هستند که به شکل غیر قابل کنترلی رشد میکنند و به مرور در همه اعضای بدن منتشر میشوند. این بیماری کم کم به بافتهای بدن راه مییابد و در زمان کوتاهی آنها را از بین میبرد. اما چگونه و سرطان از چی پیدا می شود؟! سوالیست که معمولا با آن مواجه هستیم. سالهاست که پژوهشگران متعددی بر این باورند که تنها یک دلیل عامل ابتلا به سرطان نیست. نتیجه تحقیقات آنها نشان داده که عوامل ژنتیکی، شرایط زیستی و سبک زندگی میتوانند در کنار هم مجموعه دلایل برای ابتلا به سرطان باشند.
این بیماری در هر بخشی از بدن میتواند ظاهر شود و تا به امروز حدود ۲۷۰ نوع سرطان شناخته و معرفی شده است. این بیماری میتواند بر بافت قسمتهای مختلف بدن تاثیر بگذارد و به سایر بخشها راه یابد. برای آشنایی بیشتر و دریافت اطلاعات کاملتر از این بیماری نا شناخته پیشنهاد میکنیم تا انتهای این مطلب از مجله پزشکی سلول سبز همراهمان شوید.
عوامل ابتلا به بیماری سرطان
برای پاسخ به سوال سرطان از چی پیدا می شود و چه چیز مستقیما در شکلگیری این بیماری در بدن تاثیر دارد، بد نیست که عوامل ابتلای به سرطان را دقیقتر بشناسیم. معمولا سرطان در افراد بزرگسال در اثر برخورد و تماس با عوامل خطرزا بروز پیدا میکند. باز هم تاکید میکنیم که تنها یک عامل خطرزا نمیتواند دلیل بروز این بیماری شود. امکان دارد بدن برخی از انسانها در برابر عوامل خطرزا نتواند مقاومت کند. عمده عوامل و مکانیسمهای پیشنهاد شده خطرزا برای تشکیل سرطان در بدن انسان موارد زیر است:
سبک زندگی
تحقیقات متعدد از سوی متخصصان سرطان شناسی در جهان ثابت کرده که انتخاب سبک زندگی و رژیم غذایی مناسب به میزان قابل توجهی خطر درگیر شدن افراد با سرطان را کاهش میدهد. بنابراین اولین عامل ابتلای به سرطان تحت تأثیر انتخاب شیوه زندگی ما قرار می گیرد. خوردن غذاهای پرچرب و آماده، سیگار کشیدن، مصرف مکرر الکل و سروکار داشتن با مواد شیمیایی و قرارگیری در برابر اشعههای مضر UV میتوانند جز عوامل خطرزایی باشند که ریسک ابتلا به سرطان را افزایش میدهند.
ماشینی شدن سبک زندگی را نیز میتوان پاسخ دیگری برای سوال سرطان از چی پیدا می شود، دانست. داشتن سبک زندگی بدون ورزش و تحرک حداقل نیم ساعت در طول روز و یا کمتر از ۱۲۰ دقیقه در طول هفته جز عوامل ابتلای بیماری کنسر میتوانند باشند.
خطر ابتلای به سرطان با اعمال تغییرات ساده در سبک زندگی به حد چشمگیری کاهش مییابد. بهترین جایگزین به جای خوردن غذاهای پر چرب، مصرف سبزیجات و غذاهای سرشار از فیبر و تغییر عادتهای غذایی غلط است. سازمان بهداشت جهانی مصرف بیش از ۷۰۰ گرم گوشت قرمز و گوشتهای فرآوردی شده را در طول یک هفته جز عوامل خطرزای ایجاد سرطان روده بیان کرده است. تحقیقات کنونی این سازمان نشان داده که وجود مواد شیمیایی خاص در گوشت قرمز و مواد نگه دارنده در گوشتهای فرآوری شده باعث سرطانزایی این غذاها میشوند. برای آنکه بیشتر از تاثیرات تغذیه در ایجاد سرطان بدانید به مجله پزشکی سلول سبز مراجعه کنید.
ژنتیک و سابقه خانوداگی
تاکنون حدود پنج تا ده درصد انواع سرطان ژنتیکی اعلام شده است. بدین گونه که فرد سرطان را از والدین خود به ارث میبرد. معمولا سرطانهای نشات گرفته از ژنتیک از سنین کودکی در فرد نهفته و ناشی از ژنهای جهش یافتهای هستند که میتوانند از یک نسل به نسل دیگر از خانواده منتقل شوند.
ژنهای ما حاوی DNA با دستورالعملهای مختلف برای رشد بخشهای مختلف بدنمان هستند. رشد سلولی نیز یکی از همان بخشهای مهم سلامت بدن ما محسوب میشود. برخی از ژنها از ابتلای بدن ما به سرطان محافظت میکنند. کافی است تنها یکی از این سلولها جهش پیدا کند و بیش از حد نرمال رشد کند. این تغییرات ژنتیکی و رشد سلولهای جهش یافته باعث میشوند تا سلولهای طبیعی نیز از حالت طبیعی خود خارج و منجر به سرطان شوند.
سرطانهای ناشی از جهشهای ژنتیکی ممکن است تحت تاثیر از سبک زندگی ما در میانسالی و پیری بروز داده شوند. انواع سرطانهای ژنتیکی عبارتند از: سرطان روده بزرگ، سرطان پستان، سرطان تخمدان، سرطان رحم و سرطان پانکراس. برای افرادی که در خانواده سابقه ابتلا به سرطان دارند، امکان دریافت مشاوره از متخصصان و انجام آزمایش ژنتیک مبنی بر دارا بودن ژنهای جهش یافته نیز وجود دارد.
برخی از اختلالات ژنتیکی
بروز اختلالات ژنتیکی مانند سندرم ویسکوت آلدریچ (Wiskott-Aldrich) و یا سندروم بک ویت ویدمن (Beckwith-Wiedemann) سیستم ایمنی بدن را دچار اختلال میکنند. سیستم ایمنی مجموعهای از سلولهای دفاعی بدن ما هستند که از ما در برابر عفونتها و بیماریها محافظت میکنند. این سلولها توسط مغز استخوان تولید و رشد مییابند.
برخی از نظریههای سرطان شناسی نشان میدهد که امکان دارد برخی از این سلولهای دفاعی به صورت غیر طبیعی و یا معیوب تکثیر شوند. نتیجه تکثیر و رشد غیر طبیعی سلولها میتواند منجر به ایجاد سلولهای سرطانی شود. بنابراین برخی اختلالات ژنتیکی و نقص در سلولهای بنیادی را میتوان یکی از دیگر عوامل ابتلا به سرطان بیان کرد.
قرار گرفتن در معرض ویروسهای خاص
یکی دیگر از پاسخهایی که برای سوال سرطان از چی پیدا می شود مطرح است، قرارگیری در معرض ویروسهای خاص مانند ایدز و هپاتیت C است. هپاتیت C عفونتهای مزمنی هستند که بر روی سلولهای کبدی ظاهر و منجر به سیرزو شوند.
همین عامل به نوبه خود میتواند خطر سرطانی شدن سلولهای کبدی را افزایش دهند. معمولا بین یک تا دو درصد بیمارانی که ویروسهای خاص دارند و به ویژه از عارضههای کبدی رنج میبرند به سرطانهای اولیه سلولهای کبدی دچار میشوند.
آلودگی هوا و محیط زندگی
جای تعجب ندارد که آلودگی هوا و محیطی که در آن زندگی میکنیم در درگیر شدن بدن ما به سرطان ارتباط داشته باشد. نتیجه تحقیق پژوهشگران در شهرهای بزرگ مانند بیرمنگام انگلستان نشان داده که وجود ذرات ریز معلق در هوا میتوانند به DNA سلولهای سالم آسیب برسانند و سلولهای سرطانی ایجاد کنند. هوای نا سالم میتواند باعث ایجاد عفونتها، بیماریهای مزمن ریوی مانند آسم و سرطان ریه شوند.
جمعبندی
همانگونه که در بالا اشاره کردیم با توجه به ماشینی شدن و تغییر در سبک زندگی، میزان ابتلا به بیماری سرطان نیز رو به افزایش است. یکی از راحتترین روشها برای پیشگیری از ابتلا به سرطان داشتن سبک زندگی سالم و تا حد امکان دوری از استرس است. پیشنهاد میکنیم برای کسب اطلاعات جامع و دقیق از بیماری سرطان به مجله پزشکی سلول سبز مراجعه کنید.