آیا تا به حال چیزی در مورد کم کاری تیروئید شنیده‌اید؟ کم کاری تیروئید به وضعیتی اشاره دارد که در آن غده تیروئید هورمون‌های کافی تولید نمی‌کنند. عکس این ماجرا هم عارضه دیگری به اسم پر کاری تیروئید است، یعنی زمانی که غده تیروئید بیش از اندازه هورمون تیروئید تولید و ترشح می‌کند. همان‌طور که شاید بدانید تیروئید یک غده پروانه‌ای شکل کوچک در زیر گردن است. این غده وظایف بسیار مهمی به عهده دارد، به عنوان مثال تولید و ترشح هورمون‌های مورد نیاز بدن که برای تنظیم متابولیسم ضروری هستند. ما در ادامه این مطلب قصد داریم بیشتر در مورد بیماری کم کاری تیروئید صحبت کنیم و ببینیم که کم کاری تیروئید چند باشد خطرناک است؟ همراه ما باشید.
تیروئید چیست و کجا قرار دارد؟
غده تیروئید در جلوی گردن و اطراف نای قرار گرفته است. این غده ظاهری پروانه‌ای شکل دارد. همان‌طور که می‌دانید تیروئید یکی از مهم‌ترین غدد بدن انسان است که وظیفه کنترل متابولیسم و تولید و ترشح هورمون‌های ضروری را بر عهده دارد.
متابولیسم فرآیندی است که در آن مواد غذایی به انرژی تبدیل می‌شوند. برای داشتن یک بدن سالم ما به متابولیسم خوب و صحیح نیاز داریم.
انواع مختلف بیماری کم کاری تیروئید
از انواع مختلف کم کاری تیروئید می توانیم به سه حالت کلی آن اشاره کنیم که با توجه به شرایط و طیف سنی بیماران متفاوت هستند.
نوع اول: حالت اول زمانی است که غده تیروئید به درستی تحریک می‌شود اما نمی‌تواند هورمون‌های T۳ و T۴ را تولید کند. در نتیجه خود غده تیروئید مشکل دارد. یکی از علل این نوع کم کاری تیروئید مشکلات سیستم ایمنی از جمله هاشیموتو است.
نوع دوم: نوع دوم یا مرکزی حالتی است که در آن غده هیپوفیز به اندازه کافی هورمون محرک تیروئید تولید نمی‌کند. اینجا عملکرد نادرست غده هیپوفیز باعث کم کاری تیروئید می‌شود.
نوع سوم: در این مدل غده هیپوتالاموس به اندازه کافی هورمون تیروتروپین تولید و ترشح نمی‌کند. به همین خاطر هیپوفیز TSH کافی نمی‌تواند برای تولید هورمون‌ها به تیروئید برساند. بنابراین کل عملکرد غده تیروئید دچار اختلال می‌شود. نوع سوم یکی از انواع نادر این بیماری است.
علت کم کاری تیروئید چیست؟
از علل کم کاری تیروئید یا همان هیپوتیروئیدی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ژنتیک
- دلایل مادرزادی
- درمان با ید رادیواکتیو
- بیماری‌های خود ایمنی
- قرار گرفتن در معرض اشعه
- کمبود هورمون محرک غده تیروئید
- تروما یا آسیب بیرونی به غده تیروئید
- مصرف بیش از اندازه داروهای ضد تیروئید
- کمبود ید در رژیم غذایی و جذب کم ید توسط بدن
علائم و نشانه‌های کم کاری تیروئید کدام‌اند؟
علائم کم کاری تیروئید و نشانه‌های این بیماری در هر فرد با توجه به شرایط، سن و جنسیت بیمار می‌تواند متفاوت ظاهر شود. در ادامه برخی از شایع‌ترین علائم این بیماری را بررسی می‌کنیم:
علائم کم کاری تیروئید در زنان
- نازایی
- اختلالات خواب
- یبوست
- افزایش وزن غیر طبیعی
- صدای کلفت در زنان
- از دست دادن قدرت تمرکز و گیجی
- خستگی مفرط
- ورم صورت و افتادگی پلک
- کند شدن ضربان قلب
- خشک شدن پوست
- منقبض شدن عضلات
- درد شدید مفاصل
علائم کم کاری تیروئید در مردان
- احساس سرمای شدید
- یبوست و مشکلات گوارشی
- درد شدید ماهیچه
- اضافه وزن
- ناخن‌های شکننده و خشک
- موهای خشک
- خستگی مفرط و شدید
علائم کم کاری تیروئید در کودکان
با اینکه بیماری‌های تیروئید در کودکان شایع نیست اما کم کاری تیروئید یکی از بیماری‌هایی است که در این گروه سنی زیاد دیده می‌شود. این گروه سنی هم علاوه بر تجربه علائمی که زنان و مردان بزرگسال دارند علائمی دیگر از جمله موارد زیر را تجربه می‌کنند:
- بلوغ دیررس
- رشد ذهنی کم
- تاخیر در بیرون زدن دندان‌های دائمی
- رشد کم و کوتاهی قد
چه کسانی بیشتر در معرض خطر کم کاری تیروئید قرار دارند؟
تحقیقات نشان داده که زنان بیشتر از مردان در معرض خطر این بیماری قرار دارند. همچنین در صورتی که یکی از افراد خانواده بیماری‌های خود ایمنی داشته باشد شما شانس بیشتری برای ابتلا به کم کاری تیروئید دارید. از دیگر عواملی که احتمال بروز این بیماری را بیشتر می‌کند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افراد مسن
- نژادهای سفید پوست و آسیایی
- افرادی که زودتر موهایشان سفید می‌شود
- اختلال دو قطبی
- سندرم داون
- سندرم ترنر
- افرادی که بیماری خود ایمنی دارند از جمله دیابت نوع ۱، آرتریت روماتوئید و سلیاک
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
سوالی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید این است که چه زمانی باید برای درمان و پیگیری وضعیت خود به پزشک مراجعه کنند؟
کم کاری تیروئید یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مرتبط با غده تیروئید است که در افراد بسیاری مشاهده می‌شود. همچنین زنان بیشتر از مردان درگیر این بیماری می‌شوند. دقت کنید اگر اخیرا علائمی مانند افزایش وزن ناگهانی، ریزش شدید مو، حساسیت به سرما و خستگی مفرط را تجربه می‌کنید بد نیست که به پزشک و دکتر غدد مراجعه کنید. با انجام یک آزمایش خون ساده پزشک وضعیت سلامتی غده تیروئید را بررسی می‌کند.
تشخیص کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید به روش‌های متعددی قابل تشخیص است که از متداول‌ترین روش‌ها می‌توانیم به معاینه فیزیکی، آزمایش تیروئید و تست‌های تصویربرداری اشاره کنیم.
در معاینه فیزیکی پزشک اندازه غده تیروئید و ورم زیر گردن را بررسی می‌کند. به علاوه اینکه به دنبال علائمی مانند خشکی پوست و مو، صورت پف کرده و پلک‌های افتاده می‌گردد. در صورتی که بیمار هر کدام از این علائم را داشته باشد برای بررسی‌های بیشتر به سراغ آزمایش‌های دیگر می‌رود.
آزمایش تیروئید آزمایشی است که در آن با استفاده از نمونه‌برداری خون می‌توان میزان و تعادل هورمون‌ها را بررسی کرد. در صورتی که TSH بالاتر از ۴.۵ باشد یا T۳ و T۴ کم باشند به این معنی است که بیمار کم کاری تیروئید دارد.
راه‌کارهای درمان کم کاری تیروئید
خوشبختانه راه‌کارهای متعددی به منظور کنترل و درمان این بیماری در دسترس هستند که از شایع‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تیروکسین مصنوعی: با تزریق تیروکسین سعی می‌شود غده تیروئید را برای ترشح و تولید هورمون تحریک کنند.
- ید درمانی: ید یکی از مواد ضروری بدن برای عملکرد درست غده تیروئید است.
- رژیم غذایی: برخی مواد غذایی از جمله ماهی، گوشت، تخم مرغ و سبزیجات به عملکرد بهتر غده تیروئید کمک می‌کنند.
شایع‌ترین روش درمانی استفاده از دارو درمانی است. داروها کمک می‌کنند تا غده تیروئید هورمون محرک کافی دریافت کند و در نتیجه آن به اندازه هم هورمون ترشح کند. اگر در مورد هر کدام از این روش‌ها به اطلاعات بیشتری نیاز دارید سری به سایت درمانکده بزنید.
سخن پایانی
همان‌طور که دیدید کم کاری تیروئید یک بیماری رایج است که در افراد مسن و زنان بیشتر دیده می‌شود. هیچ روش قطعی برای جلوگیری از این بیماری وجود ندارد. در صورتی که این غده به درستی کار نکند به طور کلی عملکرد صحیح بدن را مختل می‌کند. به همین خاطر است که درمان و تشخیص به موقع اهمیت زیادی دارد. اگر به دنبال دکتر غدد هستید سری به سایت درمانکده بزنید. درمانکده علاوه بر داشتن یک مجله پزشکی بروز دارای لیست کاملی از متخصصین به همراه راه ارتباطی آن‌ها است. از متخصص گوارش گرفته تا بهترین پزشک داخلی.
منتشر شده توسط 
تریبون