گردشگری پزشکی در ایران با وجود کیفیت بالای خدمات درمانی و قیمت ارزان، به علت نبود تبلیغات مناسب، هنوز جایگاه خود را در بازار نیافته است و گامهای نخست را طی میکند. در حالیکه دولت بر اساس برنامهریزیهای خود باید تا پایان برنامه چهارم توسعه ۳۰ درصد از نیازهای درمانی کشور را از طریق صدور کالا، خدمات پزشکی و توریسم درمانی فراهم کند. دراین میان ایران رقبای مهمی نیز در منطقه دارد. از جمله رقبای مهم ایران در حوزه خلیجفارس میتوان اردن و دبی را نام برد. کشور اردن سالانه ۵۰۰ میلیون دلار درآمد ارزی از توریسم درمانی دارد. دبی از چند سال پیش شهرهای سلامت را راهاندازی کرده و با برخی از دانشگاههای معتبر دنیا برای توسعه این مراکز قرارداد بسته است.
به گزارش مجله پزشکی به نقل از مجله سفر؛ اما این آغاز راه است. طبق استراتژیهای تعریف شده که قرار است اعتباری برابر با ۱۶ میلیارد درهم دبی به بخش توریسم درمانی اختصاص یابد. دبی میکوشد هسته قدرتمندی برای ارتقای این بخش ایجاد کند. این طرح شامل تقویت شبکههای موجود تسهیلات درمان و سلامت و نیز ایجاد زیر ساختهای مدرن و مرکز معتبر و بزرگی از متخصصان سلامت ومهارتهای درمانی با اعتبار توریستی در دبی است. طبق این طرح، قرار است ضمن برقراری ارتباط با بازارهای گسترده جهانی و تحقیق در باره نخستین اقدامات در راستای طرح استراتژیک دبی ۲۰۱۵ ، با مسیریابی و طرح عملی برای توسعه، مراحل آغازین این طرح عملی شود.
توریسم پزشکی در سال ۲۰۱۰ درآمدی بالغ بر ۷ میلیارد درهم برای امارات داشته است. ایران در سال ۸۳ تقریبا ۱۲ هزار بیمار خارجی پذیرش کرده است که این میزان در سال ۸۴ به ۱۷ هزار و پانصد نفر رسید ولی متاسفانه آمار قابل استناد از درآمدهای حاصل از جذب توریسم درمانی در سالهای اخیر در ایران وجود ندارد. با این حال چالش اصلی فراروری گردشگری درمانی ایران، نبود مدیریت یکپارچه در این حوزه است و از آنجایی که چنین ایدهای در ایران تقریبا نو تلقی میشود، به نظر میرسد تهیه طرحی که به این مسئله به طور همه جانبه بپردازد و نیز تجارب کشورهای دیگر در این خصوص را مطالعه کند، به سیاست گذاران کمک خواهد کرد تا برای جذب توریسم پزشکی با رویکردی علمی و بومی قدم بردارند.
ظرفیت های گردشگری سلامت در ایران
ایران از نظر جاذبه های گردشگری طبیعی جزو ۱۰ کشور برتر جهان است اما از بازار توریسم و گردشگری سهم شاخصی نبرده است. این درحالی است که از گردشگری سلامت به عنوان صنعت سوم جهان نام برده میشود و برخی کشورها نظیر اسپانیا از طریق این صنعت امرار معاش میکنند. امروزه با صنعتی شدن کشورها و بروز دردهای مختلف در روح و بدن انسان ها و روی آوردن به عملهای جراحی زیبایی به صورت چشم گیر، بحث توریسم درمانی یکی از بخشهای روبه رشد صنعت گردشگری در جهان و ایران به شمار میآید. با این وجود در کشورمان این دغدغه وجود دارد که آیا این بخش از توریست به شکوفایی میرسد یا علیرغم تشکیلاتی که برای آن در نظر گرفته شده است فراموش می شود؟
در زمینه گردشگری پزشکی و جذب گردشگران سلامت همواره باید به چهار آیتم اساسی دراین زمینه توجه داشت. توانمندیهای شاغلان حرفه پزشکی، تکنولوژیهای روز و استانداردهای جهانی، اقتصاد درمان و هزینههای درمانی و مقررات داخلی کشورها از عوامل مهم گردشگری سلامت هستند. ایران در هر چهار مورد ذکر شده نسبت به کشورهای همسایه و خاورمیانه از توانمندیهای بهتری برخوردار است. که باید نهایت استفاده از پتانسیل موجود را کرد. اما متاسفانه تبلیغات مناسبی برای شناسایی توانمندیهای پزشکی و گردشگری ایران در خارج صورت نگرفته است و رسانههای دولتی و سفارتخانهها در این زمینه نقشی موثر دارند. امروزه صنعت توریسم درمانی در جهان بالاتر از صنایع نفت و طلا قرار دارد. این صنعت کم هزینه و پر درآمد است.
در بخش توریسم درمانی فقط به جذب گردشگر توجه نمیشود بلکه فراتر از آن میتواند موقعیت و جایگاه ایران را از نظر علمی، سیاسی ،اجتماعی و منطقهای تقویت کند. در حالیکه توریسم درمانی در بسیاری از کشورها نقش مهمی در ارز آوری دارد و هر ساله ۴۰ تا ۵۰ میلیارد دلار درآمد ارزی از طریق توریسم درمانی عاید کشورهای اروپایی و آمریکا میشود اما در ایران این صنعت جایگاه خود را باز نیافته و گامهای نخستین راطی میکند در حقیقت در سال ۸۲ برای اولین بار توریسم درمانی در گردشگری ایران از سوی وزارت بهداشت مورد توجه قرار گرفت. دولت ایران بر اساس برنامهریزیهای خود باید تا پایان برنامه چهارم توسعه ۳۰ درصد از نیازهای درمانی و بهداشتی کشور را از طریق صدور کالا، خدمات پزشکی و توریسم درمانی فراهم کند.
همچنین بخوانید: جاذبه های گردشگری سلامت
اهداف گردشگری پزشکی در ایران
- ناباروری
- دندان پزشکی
- جراحی قلب، چشم و جراحی پلاستیک
- بیماریهای مرتبط با سرطان
- گردشگری در آبهای شفا بخش
کشورهای مبدا گردشگری پزشکی به ایران
گردشگران سلامت بیشتر از کشورهای جمهوری آذربایجان، عراق، ترکمنستان، افغانستان، کویت، سوریه، لبنان، بحرین و ترکیه هستند و ایران طی یک دههی گذشته پیشرفتی ۲۰ تا ۲۵ درصدی در حوزهی گردشگری سلامت داشته است.
بیشترین استانهای ایران در حوزهی گردشگری پزشکی
گردشگری پزشکی در استان یزد
شهر تاریخی یزد جدا از جاذبههای میراثی و تنوع آب و هوایی خود، شهری مناسب برای گردشگران در حوزه درمانی هم بهشمار میرود. وجود ۵۴۵ پزشک متخصص، ۹۱۵ پزشک عمومی، ۳۰۰ دندانپزشک و همچنین ۱۵ بیمارستان دولتی در زمینهی ارائهی خدمات پزشکی در کشور شاخص است. همین ظرفیت و پتانسیل باعث شده که در طول سال مراکز درمانی استان یزد از گوشه و کنار کشور به خصوص از استانهای همجوار میزبان هزاران گردشگری باشد که روزانه به این شهر تاریخی سفر میکنند. البته در این میان، درمان ناباروری و جراحی قلب علاقهمندان خاص خود را برای استان یزد داراست. خیلیها توریسم درمانی یزد را با مرکز ناباروری یزد می شناسند چرا که این مرکز اولین مرکز درمان ناباروری در ایران و خاورمیانه است و بیمارانی حتی از کشورهای دیگر هم به این مرکز برای درمان به یزد سفر میکنند.
گردشگری پزشکی در استان مازندران
استان مازندران با توجه به موقعیت خاص اقلیمی و جغرافیایی خود و با شاخصههای طبیعی متمایز در میان استانهای كشور از جمله آب و هوای بسیار مطبوع در فصل بهار و تابستان، داشتن آبهای معدنی گرم و سرد، طبیعت بكر و جذاب و محیطی آرام از نظر فرهنگی و اجتماعی به عنوان یكی از استانهای ویژه در گردشگری سلامت محسوب میشود. به علت شرایط خاص از لحاظ زمینشناسی در دامنههای البرز به ویژه اطراف قلهی دماوند، آبهای معدنی با خواص مختلف درمانی وجود دارد كه مهمترین مجموعهی جذاب آب گرم را پدید آورده است. آبهای معدنی استان مازندران كه در حال حاضر مورد استفادهی گردشگران داخلی و بومیان قرار دارد به دو بخش فصلی و غیر فصلی تقسیم میشوند. آبهای گرم معدنی غیر فصلی حدودا ۸۴% از كل را تشكیل میدهند كه فقط در فصل تابستان و روزهای تعطیل سال مورد استفاده قرار گرفته و تعداد آنها تقریبا ۶۰ مورد است.
همچنین استانهای ایلام ، تهران، گیلان، خراسان رضوی، اردبیل و فارس نیز جزو استانهای برتر در زمینهی گردشگری سلامت در ایران هستند.
منبع: درباره گردشگری سلامت
سایر منابع:
- http://www.kojaro.com
- http://www.irhealthtourism.com
- http://fa.derafshgostar-s.com
- http://lastsecond.ir