-
سرطان مثانه جزو سرطانهائی است که فاکتورهای خطر بسیار شناخته شده دارد و ما در زندگی خود می توانیم با تغییر این فاکتورها شانس ابتلا به سرطان مثانه را نیز تغییر دهیم.
مثانه یک عضو عضلانی تو خالی و بالون مانند است که در داخل لگن قرار گرفته و ادرار را در خود ذخیره می کند. مثانه توسط دو لوله بنام حالب به کلیه ها متصل است. کلیه ها محل تولید ادرار هستند.
ادرار تولید شده در کلیه ها از طریق لوله های حالب به طرف پائین و مثانه آمده و در آن تا موقع دفع ادرار ذخیره می شود. وقتی مثانه پر شد، سیگنالهای عصبی به مغز ارسال و فرد متوجه می شود که احساس دفع ادرار دارد و باید در فرصت مناسب مثانه خود را خالی کند.
مثانه توسط یک لوله بنام مجرای ادرار به خارج از بدن وصل می شود و از طریق آن محتویات خود را خالی می کند. در خانمها مجرای ادرار کوتاه بوده و در قسمت بالای واژن به بیرون باز می شود. در مردان مجرای ادرار از وسط پروستات عبور کرده و به بیرون متصل می شود.
داخل مثانه از یک پوشش خاص ضد ادرار مفروش شده است که این پوشش اجازه عبور به ادرار به داخل جدار مثانه را نمی دهد. بیش از ۹۰ درصد سرطانهای مثانه از پوشش مخاطی آن منشاء می گیرند.
تومور مثانه در واقع رشد غیرطبیعی سلول ها ی مثانه است.تومور ها ممکن است مهاجم یا غیر مهاجم باشند. خوشبختانه تومور های غیرمهاجم معمولا به داخل دیواره مثانه دست اندازی (متاستاز دادن )نمی کنند.
اگر یک تومور مهاجم باشد, ممکن است سلول های آن به دیواره مثانه و سپس به سایر ارگان های بدن از طریق خون و جریان لنفاوی دست اندازی کنند.
تومور های مثانه معمولا آقایان را ۴ برابر خانم ها مبتلا می سازند.این تومور ها بیشتر علاقه مند به گسترش در بدن مردان سفید پوست بالای ۵۰ سال می باشند.
سرطان مثانه چهارمین سرطان شایع در مردان است. سفید پوستان دو برابر سیاه پوستان مبتلا به سرطان مثانه می شوند (برعکس سرطان پروستات که در سیاه پوستها شایعتر است).
در ۵۰ درصد موارد سرطان مثانه موقع تشخیص محدود به مثانه است و در ۵۰ درصد دیگر متاسفانه سرطان به نقاط دیگر بدن دست اندازی کرده است.
فاکتورهای خطر
سرطان مثانه جزو سرطانهائی است که فاکتورهای خطر بسیار شناخته شده دارد و ما در زندگی خود می توانیم با تغییر این فاکتورها شانس ابتلا به سرطان مثانه را نیز تغییر دهیم. عواملی که سبب افزایش خطر ابتلا به سرطان مثانه می شوند به قرار زیر هستند:
کشیدن سیگار:
آن بزرگترین فاکتور خطر برای سرطان مثانه است. هر قدر مدت زمان مصرف سیگار بیشتر و تعداد آن زیادتر باشد، امکان ابتلا به سرطان مثانه بیشتر است. دود سیگار حاوی مواد شیمیائی است که خاصیت سرطانزائی دارند. خطر ابتلا به سرطان مثانه در سیگاریها ۲/۲ برابر جمعیت عادی است.
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیائی:
افرادیکه بعلت ماهیت شغل خود با مواد شیمیائی و رنگی سر و کار دارند (نساجی، رنگرزی، خشک شوئی، پلاستیک، لاستیک، قطران، قیر، ذغال و غیره) خطر ابتلا به سرطان مثانه در آنها بیشتر است. افرادیکه با این مواد سر و کار دارند باید بطور دوره ای از نظر وجود احتمالی سرطان مثانه بررسی شوند.
سن:
سرطان مثانه در زیر سن ۴۰ سالگی نادر است. چون مواد شیمیائی، سیگار و مواد سرطانزا نیاز به زمان دارند تا اثرات خود را ظاهر سازند. ولی سرطان مثانه در هر سنی قابل رویت است.
جنس:
سرطان مثانه در مردان خیلی شایع تر از زنان می باشد.
عفونت:
عفونت مکرر مثانه و سنگ مثانه فرد را مستعد ابتلا به سرطان مثانه می کند. منتهی معمولا نوع سرطان این افراد از نوع خطرناکتر می باشد.
سرطان مثانه چگونه اتفاق می افتد:
در بیشتر موارد سرطان مثانه زمانی اتفاق می افتد که سلول هایی مجاری ادراری , با عوامل شیمیایی سرطان زا برخورد داشته باشند.
مواد شیمیایی می توانند از طرق زیر در مجاری ادراری یافت شوند:
* سیگار کشیدن
درکارخانجات لاستیک سازی , رنگ سازی و پارچه بافی وبه ندرت آرایشگرها, کارگران کارخانه های چرم و نقاشان و خشک شویی ها ,راننده کامیون هاو همچنین کارگرانی که با آلومینیوم سرو کار دارنددر معرض ابتلا هستند.
اگریکی ازاعضا خانواده شما مبتلابه این سرطان است ,احتمال ابتلا شما نیز بیشتر است.
علائم این بیماری چه می باشد؟
۱. خون در ادرار
۲. احساس درد هنگام ادرار
۳. احساس نیاز به ادرار کردن در دفعات مکرر
۴. مشکل در شروع ادرار
۵. درد در پشت
تشخیص این بیماری چگونه است؟
پزشک یا پرستار از علائم شما خواهد پرسید و شما را معاینه خواهد کرد.ادرار به منظور بررسی وجود عفونت یا خون در آن آزمایش می شود. مراقب بهداشتی شما همچنین ممکن است دنبال سلول های غیر طبیعی در ادرار بگردد.
احتمالا یک تست تشخیصی به نام سیستوسکوبی نیز برای شما انجام می شود؛برای این کار پزشک یک تیوب انعطاف پذیر را که سیستوسکوپ نامیده میشود از طریق پیشابراه رد (مجرایی که ادرار را از مثانه به بیرون بدن هدایت می کند) و به داخل مثانه می برد.در طول این تست پزشک احتمالا یک نمونه بیوپسی نیز می گیرد( بیوپسی یعنی برداشتن یک تکه کوچک از بافت مثانه که غیر طبیعی به نظر می رسد.)این بافت در آزمایشگاه برای این که مشخص شود آیابافت سرطانی هست یا نه بررسی می شود.
همچنین ممکن است برای شما یک عکس رادیولوژی و سی تی اسکن نیز انجام شود:
پیلوگرافی داخل وریدی: شامل یک عکس رادیولوژی است که تمام مجاری ادرار شما را نشان می دهدو قیل از آن یک ماده خشک به داخل سیاهرگ های بازوی شما تزریق می شود ؛که این ماده از طریق رگ های بدن به کلیه می رسد و پس از آن از طریق کلیه ها به داخل مجاری ادراری ترشح می شود و باعث می شود که مجرای ادرار هنگام عکس گرفتن دیده شوند.
– یک سیتی اسکن از شکم نیز گرفته می شود.
– کلیه و مثانه نیز سونوگرافی می شوند.
اگر مشخص شود که توده در مثانه شما هست, تست های بیشتری برای مشخص شدن اینکه این که آیا سلول های تومور به داخل دیواره مثانه راه یافته اند یا به نزدیکی غدد لنفاوی آن ناحیه از بدن رسیده اند , یا به سایر اندام ها ی بدنتان دست اندازی کرده اند ؛انجام می شود. به عنوان مثال ممکن است یک عکس رادیوگرافی از قفسه سینه شما یا سیتی اسکن از استخوان ها صورت بگیرد.
این بیماری چگونه درمان می شود؟
درمان تومور مثانه به مهاجم یا غیر مهاجم بودن آن بستگی دارد. برای تومور های غیر مهاجمی که زود تشخیص داده می شوند پزشک سعی می کند تومور را از طریق یک اشعه الکتریکی شدید که به وسیله سیستوسکوپ وارد مثانه می شود تخریب کند,این روش درمانی فولگوریشن نامیده می شود؛ برای تومور های کوچک این روش تنها روش لازم است و نیاز به سایر اقدامات نمی باشد.یک روش درمانی دیگر شامل ریختن داروهای شیمی درمانی در درون مثانه است. این روش درمانی هیچ عارضه خاصی را برای شما ایجاد نمی کند.
تومورهای بزرگتر که به درون عضلات دیواره مثانه راه یافته اند باید به وسیله عمل جراحی برداشته شوند. بعضی اوقات قسمتی از مثانه یا تمام آن برداشته می شود,این عمل جراحی سیستکتومی نام دارد .اگر کل مثانه برداشته شود تحت بیهوشی, عمل صورت می گیرد.
حالب ( مجرایی که ادرار را از کلیه به مثانه هدایت می کند )به قسمتی از روده کوچک که ایلئوم نامیده می شود, متصل می شود تا ادرار از کلیه به ایلئوم هدایت شود. سپس سوراخی بر روی شکم ایجاد می شود تا ادرارازطریق این مجرااز روده خارج شود.یک کیسه پلاستیکی مخصوص نیز به این سوراخ متصل می شود.
سایر اقدامات درمانی برای تومور های مهاجم شامل رادیو تراپی وشیمی درمانی برای تومور هایی است که سلول های آن ها به خارج مثانه دست اندازی کرده اند.
ممکن است درمان شما ترکیبی از درمان های ذکر شده باشد.
درمان تا چه زمانی ادامه دارد؟
مانند سایر فرم های سرطان ,درمان سرطان مثانه نیز زمانی موفقیت آمیز خواهد بود که قبل از انتشار آن به سایر قسمت های بدن درمان شروع شود وبه همین دلیل است که سرطان باید هرچه زود تر تشخیص داده شود؛ بنابراین اگر علائمی از سرطان مثانه را دارید هرچه زود تر به دکتر خود مراجعه کنید.
اگر تومور شما غیر مهاجم است شانس درمان شما بسیار عالی است,اگرچه باید به صورت منظم تست سیستوسکوپی را انجام دهید چون تومور های کوچک اغلب اوقات برگشت پذیرند و احتمال گسترش و دست اندازی تومور جدید وجود دارد.
برداشتن تومور مهاجم به همراه قسمتی از مثانه باعث کوچک شدن سایز آن می شود.و این به این معنی است که حفره مثانه مفدار کمتری از ادرار را می تواند در خود جای دهد بنابرین دفعات رفتن به دستشویی افزایش پیدا می کند.
چگونه میتوانم از خودم در طول این بیماری مراقبت کنم؟
دستور العمل هایی را که مراقب بهداشتی شما می دهد در کل دوره درمان رعایت کنید.
اگرتمام مثانه شما برداشته شده است سوراخ خروجی را که بر روی شکم قرار دارد همیشه تمیز نگه دارید تا مانع از عفونت در بدن خود شوید؛کیسه آن را قبل از اینکه خیلی پرشود خالی کنید .
در اوایل درمان حتما با یک مشاور روانشناس در مورد تغییراتی که در بدن و اعتماد به نفس شما ایجاد شده صحبت کنید. حرف زدن با یک مشاور و یا فرد مورد اطمینان می تواند در جلوگیری از مشکلات روحی بعدی کمک کننده باشد.
یک دورنمای مثبت برای زندگی خود در نظر بگیرید.حتی اگر لازم است تغییراتی را در مدل و نحوه زندگی خود بدهید, این تغییرات می تواد شامل رژیم غذایی سالم ,مقدار زیاد مایعات ,تمرینات ورزشی و دوره هایی از استراحت و زمانی برای صرف فعالیت هایی که از انجام آنها لذت می برید؛ باشد.
سیگار نکشید.
چگونه می توانم از سرطان مثانه پیشگیری کنم؟
۱. سیگار نکشید
۲. در محل کاراز وسایل محافظت کننده هنگام مواجهه با وسایل شیمیایی سرطان زا استفاده کنید.
۳. مایعات فراوان بنوشید.
۴. موادغذایی پیشگیری کننده در سرطان مثانه:
· مصرف چای سبز منجر به کاهش التهابات در جدار مثانه و سایر سلول های بدن می شود.
· سبزیجات به خصوص کلم بروکلی و فلفل سبز (فلفل سبز سرشار از ویتامین A و Cاست که از جمله ویتامین های ضد اکسیدان هستند و روی رادیکال های آزاد که اثر تخریبی برروی سلول های سالم دارند ؛اثرگذارند) استفاده کنید.
· ترب و تربچه نیز نقش پیشگیری کننده ای در وقوع سرطان مثانه دارند.
· مصرف ماست نیز در خانم ها ۴۶% ودر آقایان ۳۶%نقش پیشگیری کننده دارد.