-
اگر به دیابت نوع ۱ مبتال هستید، این خطر وجود دارد که سطح قند خون شما بسیار بالا برود (که با نام عارضه پر قندی خون یا هایپرگلیسمی نیز شناخته می شود) .
همیشه به یاد داشته باشید که روزه داری در ماه مبارک رمضان برای برخی افراد دیابتی مانند افرادیکه دچارعوارض ناشی از دیابت هستند از جمله آسیب به چشمها، کلیه یا سیستم عصبی در دست و پا می تواند خطر آفرین باشد و لازم است که این افراد در این رابطه با پزشک خود مشورت کنند. البته اگر مایلید اطلاعات کاملی در رابطه با واجب نبودن روزه در شرایط خاص بدست بیاورید باید با رهبران مذهبی خود مشورت کنید.
در طول دوران روزه داری تغییرات و اتفاقاتی برای بدن شما روی می دهدکه تغییرات ایجاد شده در بدن شما در طول دوران روزه داری به مدت روزه های پیاپی بستگی دارد. معموالً بدن شما پس از حدود ۸ ساعت از مصرف آخرین وعده غذایی وارد حالت روزه داری می شود.
بدن شما ابتدا منابع ذخیره شده گلوکز یا قند را مصرف می کند و پس از آن در طول دوره روزه داری چربی بدن تجزیه شده و به عنوان منبع بعدی انرژی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
استفاده از چربی ذخیره شده در بدن به عنوان منبع انرژی می تواند در درازمدت باعث کاهش سطح کلسترول خون و فشار خون شده و وزن شما را نیز کاهش دهد.
از دست دادن وزن، خصوصاً اگر اضافه وزن داشته باشید می تواند به کنترل بهتر دیابت منجر شود. با این حال، روزه داری نباید به عنوان روشی برای کاهش وزن در درازمدت به کار رود.
اگر قصد دارید روزه بگیرید و به دیابت مبتلا هستید،بسیار اهمیت دارد که پیش از هرگونه اقدامی با گروه درمانی دیابت خود مشورت نمایید. آنها مطالعاتی درباره چگونگی کنترل مناسب دیابت در طول دوره روزه داری در اختیار شما قرار خواهند داد.
منظور ما در این مقاله از روزه چیست؟
روزه یکی از جنبه های مهم معنوی بسیاری از ادیان مانند اسلام، مذهب هندو و یهودیت است. علاوه بر پرهیز از مصرف مواد غذایی (و گاهی نوشیدنی)، معمولا روزه زمانی برای دعا، تامل و تزکیه نفس است. این فرصتی برای افراد است تا با تمرین خویشتنداری و ایجاد تغییر در رژیم غذایی، روش زندگی سالم تری در پیش بگیرند.
چه کسانی روزه می گیرند؟
بسته به مذهب، روزه داری دوره های زمانی متفاوتی دارد. در مذهب هندو و یهودیت روزهایی بطور تکی و منفرد برای روزه داری وجود دارد. با این حال، ماه اسلامی رمضان یکی از طوالنی ترین دوره های روزه داری است، که در آن بر همه مسلمانانی که سلامت هستند واجب می شود از طلوع تا غروب خورشید روزه دار باشند.
برای گروه های خاصی از افراد و در برخی شرایط خاص، روزه گرفتن واجب نیست. برای مثال:
• کودکان (زیر سن بلوغ)
• افراد مسن
• افراد بیمار
• افراد دارای مشکالت یادگیری
• افراد در سفر • زنان باردار، زنانی که در دوران شیردهی یا قاعدگی هستند
• هر فردی که با روزه گرفتن سالمت خود را به خطر می اندازد، مانند افرادیکه برای کنترل بیماری دیابت خود باید انسولین تزریق کنند.
تغییر در رژیم غذایی
در طول دوره روزه داری، الگوی تغذیه شما می تواند با حالت عادی بسیار تفاوت داشته باشد. با این وجود، بسیار اهمیت دارد که شرایطی متعادل برای تغذیه در نظر بگیرید، و همه انواع غذاها از گروه های مختلف غذایی را مصرف نمایید و در مصرف آنها افراط نکنید. در دین اسالم، مواد غذایی با رابطه بین فرد و خدا ارتباط دارد.
اگر مبتال به دیابت هستید و روزه می گیرید، فکر خوبی است اگر پیش از آغاز روزه غذاهایی مصرف کنید که آهسته تر جذب بدن می شوند (یعنی شاخص گلیسمیک پایین تری دارند)، مانند برنج باسماتی، نان پیتا، چاپاتی و دلا عدس. انتخاب این نوع از مواد غذایی به شما کمک می کند تا سیر شوید و بتوانید سطح گلوکز خون را در طول روزه متعادل تر نگه دارید. میوه جات، سبزیجات و ساالد نیز باید در برنامه غذایی قرار بگیرند.
روزه گرفتن و دیابت
علائم بالا بودن میزان قند خون عبارتست از احساس تشنگی بیش از حد، بیشتر شدن مقدار ادرار ویا خستگی بیش از حد.
اگر میزان قند خون شما بالا ماند و شما با این علائم روبرو شدید، با گروه درمانی خود مشورت کنید.
پیش از اقدام به روزه گرفتن، گروه مداوای دیابت شما می توانند درباره نحوه مصرف داروهایتان و چگونگی کنترل دیابت اطالعاتی در اختیارتان قرار دهند. برای مثال آنها می توانند به شما بگویند که چگونه ساعت، نوع و مقدار داروی خود را تغییر دهید تا اطمینان حاصل کنید که سطح قند خون شما کنترل می شود.
وقتی قصد دارید روزه خود را باز کنید، فقط مقدار اندکی غذاهای حاوی قند و چربی، مانند شیرینی هندی، کیک، ساموسه و پوری مصرف کنید، زیرا مقدار زیادی از این نوع مواد غذایی می تواند باعث بالا رفتن وزن شما شود.
در پخت و پز از مقدار کمتری روغن استفاده کنید و سعی کنید برای پختن غذاها از روش کبابی، تنوری یا تفت دادن بدون روغن با استفاده از ماهیتابه تفلون استفاده نمایید.
علاوه بر این، مقدار زیادی نوشیدنی بدون قند و بدون کافئین بنوشید تا از کم شدن میزان آب در بدن جلوگیری نمایید، مانند نوشابه های گازدار، معجون، آب میوه، آب یا نوشیدنی های دارای شیر.
اگر به نوشیدنی های شیرین عالقه دارید در اینصورت به جای قند از شیرین کننده ها استفاده کنید.
خلاصه
• اگر قصد دارید روزه بگیرید با گروه درمانی خود مشورت نمایید.
• میزان قند خون خود را بیشتر چک کنید.
• یک رژیم غذایی متنوع و متعادل را ادامه دهید.
• بیشتر از غذاهایی استفاده کنید که آهسته تر جذب بدن می شوند، یعنی که شاخص گلیسمیک پایین تری دارند.
• سعی کنید از غذاهایی که حاوی قند و چربی زیاد هستند استفاده نکنید.
• وقتی روزه را باز می کنید، حتما مقدار زیادی نوشیدنی بدون قند و بدون کافئین بنوشید تا از کم شدن آب بدن جلوگیری نمایید.
موارد دیگری که باید به خاطر داشته باشید
اگر تصمیم به روزه گرفتن دارید، بسیار اهمیت دارد که قند خون را بیشتر چک کنید زیرا امکان دارد قند خون شما بسیار پایین بیاید (به نام عارضه کم بودن قند خون یا هایپوگلیسمی یا هایپو نیز شناخته می شود)، خصوصا اگر حال شما مساعد نباشد و یا تحت مداوا با انسولین یا سایر داروهای مخصوص دیابت باشید در این باره با گروه معالجه دیابت خود مشورت نمایید.
اگر با نشانه های عارضه کم بودن قند خون روبرو شدید، مانند حالت لرزش و تشنج، تعریق و گیجی، باید فوراً روزه خود را بشکنید و مداوای معمول عارضه کم بودن قند خون را انجام دهید، مانند مصرف قرصهای قند، نوشیدنی شیرین یا ،GlucoGelبه همراه خوراک سبک مانند ساندویچ یا یک وعده خوراک حاوی غالت.
اگر مجبور هستید به هر دلیلی روزه خود را بشکنید، در آن روز طبق معمول همیشه وعده های غذایی خود را مصرف کنید و پس از آن در صورتیکه قادر باشید می توانید روزه ای را که شکسته اید در تاریخ دیگری تکرار کنید و یا به جای آن وعده های غذایی در اختیار افراد مستحق قرار دهید.
اگر به دیابت نوع ۱ مبتال هستید، این خطر وجود دارد که سطح قند خون شما بسیار بالا برود (که با نام عارضه پر قندی خون یا هایپرگلیسمی نیز شناخته می شود) .
زماني که ميزان قند خون براي چند ساعتي بالا باقي ميماند دهيدراتاسيون و ساير مشکلات بروز مي کند.
بعلاوه حتي هايپرگليسمي ملايم قادر به آسیب مغز ، کليه و شريانها مي باشد. زماني که هايپرگليسمي با حضور کتون در ادرار همراه شود نياز به توجه سريع و مراقبت پزشکي دارد.