-
علائم مچ درد بسته به علت بروز این عارضه متفاوت هستند. برخی از افراد این درد را به خستگی یا کسل بودن نسبت می‌دهند. برخی نیز آن را مثل درد سوزن سوزن شدن احساس می‌کنند.
مچ درد یک بیماری بسیار شایع با علل مختلف است. مفصل مچ نقش مهمی در انجام حرکات پایه مانند پیامک زدن و نوشتن دارد. ابتلا به مچ درد، می‌تواند فعالیت‌های روزمره شما را مختل کند و در موارد خاص، کیفیت زندگی شما را پایین بیاورد.
در این مطلب جواب این سوال‌ها را خواهید گرفت:
• مچ درد به چه معنا است؟ آناتومی و انواع مختلف این عارضه چیست؟
• علل و عوامل خطر مرتبط با مچ درد کدام است؟
• علائم مچ درد چیست؟
• تست و تشخیص مچ درد چگونه انجام می‌گیرد؟
• درمان و پیشگیری از مچ درد چطور انجام می‌شود؟
مچ درد به چه معناست؟
برای درک بهتر مچ درد، ابتدا باید با آناتومی خود مچ آشنا شویم. مچ دست در واقع یک مفصل ساده نیست. بلکه از چند مفصل کوچک ساخته شده که استخوان‌های دست و ساعد را به هم پیوند می‌دهد. مچ دست از هشت استخوان کوچک تشکیل شده است. رباط، استخوان‌ها را به یکدیگر پیوند می‌دهد. یک ساختار لوله‌مانند، موسوم به تونل کارپال، کف مچ دست واقع شده است. عصب‌ها و تاندون‌ها از طریق این تونل با مچ دست در ارتباط قرار می‌گیرند. اگر هر بخشی از مچ دست، از استخوان گرفته تا رباط و یا تاندون دچار آسیب شود، ممکن است دچار مچ درد شوید. اعمال فشار بیش از حد به مچ نیز می‌تواند باعث مچ درد شود.
این عارضه می‌تواند نتیجه یک فشار یا آسیب ناگهانی باشد. به عنوان مثال، پیچ‌خوردگی مچ دست اگر باعث کشیدگی رباط شود، می‌تواند باعث درد شود. مچ درد معمولا پس از آسیب‌دیدگی و به طور ناگهانی رخ می‌دهد. این عارضه ممکن است تا مدتی طولانی ادامه پیدا کند. تداوم مچ درد می‌تواند نتیجه شرایط خاص، مانند فشار مضاعف و التهاب مفاصل باشد.
علل مچ درد و عوامل خطرزا
مچ درد علل مختلفی دارد؛ اما دلایل زیر شایع‌ترین آنها هستند:
۱. سندروم تونل کارپال
سندروم تونل کارپال زمانی رخ می‌دهد که رباط متقاطع مچ دست ضخیم‌تر شده و بر عصب فشار وارد می‌کند. وقتی عصب فشرده شود، باعث درد شده و بی‌حسی و ضعف را برایتان به دنبال خواهد آورد. افراد چاق و کسانی که مبتلا به دیابت یا آرتریت هستند، بیشتر در خطر ابتلا به سندروم تونل کارپال قرار دارند. این عارضه در شرایط کاری سخت نظیر بلند کردن اجسام سنگین، تایپ کردن زیاد و استفاده از تجهیزاتی که باعث ارتعاش دست می‌شوند، بیشتر رخ می‌دهد.
۲. آرتروز
آرتروز باعث التهاب مفاصل می‌شود؛ این عارضه زمانی رخ می‌دهد که غضروف پوشاننده استخوان از بین برود. آرتروز می‌تواند طیف وسیعی از مفاصل از جمله مچ دست را تحت تاثیر قرار دهد. آرتروز مچ دست در افراد مسن و کسانی که سابقه خانوادگی دارند، بیشتر رخ می‌دهد.
۳. ﻛﻤﭙﻠﻜﺲ فیبری ﻏﻀﺮوفی ﺳﻪﮔﻮش
این بخش سه‌گوش در کنار انگشت کوچک دست قرار دارد. این بخش به عنوان نگهدارنده و پشتیبان استخوان‌های کوچک دست عمل می‌کند. غضروف می‌تواند در طول زمان دچار پارگی شده و مصدومیت‌های شدیدی به دنبال داشته باشد.
۴. التهاب تاندون مچ دست
التهاب تاندون مچ دست زمانی رخ می‌دهد که تاندون‌های مچ پاره و یا ملتهب شوند. این وضعیت معمولا به علت حرکت دادن بیش از حد مچ دست رخ می‌دهد.
۵. کیست گانگلیون
کیست بافت نرم مچ دست که به عنوان کیست گانگلیون شناخته می‌شود، می‌تواند باعث مچ درد شود. کیست‌های کوچک‌تر اغلب بیشتر از کیست‌های بزرگ به مچ آسیب می‌زنند.
۶. رگ به رگ شدن مچ دست
رگ به رگ شدن مچ دست معمولا به علت خم شدن مچ و یا تحمل فشار مضاعف رخ می‌دهد. این عارضه باعث می‌شود که رباط دست دچار کشیدگی شود
علائم مچ درد
علائم مچ درد بسته به علت بروز این عارضه متفاوت هستند. برخی از افراد این درد را به خستگی یا کسل بودن نسبت می‌دهند. برخی نیز آن را مثل درد سوزن سوزن شدن احساس می‌کنند. محل درد ممکن است متفاوت باشد. به عنوان مثال، درد ناشی از سندروم تونل کارپال در کف دست رخ می‌دهد.
علاوه بر درد، علائم دیگری نیز ممکن است رخ دهد. یک آسیب‌دیدگی جزئی نظیر رگ به رگ شدن مچ دست ممکن است با تورم و کبودی همراه باشد. بی‌حسی، سوزن سوزن شدن و ضعف دست نیز ممکن است به همراه سندروم تونل کارپال رخ دهد.
برخی افراد ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
• سفت شدن مچ دست
• مشکل در گرفتن اشیاء
• ایجاد یک صدای تق‌مانند هنگام حرکت دادن مچ دست
بسته به علت، علائم ممکن است خفیف باشند و به تدریج شدیدتر شوند. در ابتدا ممکن است درد صرفا به دنبال فعالیت‌های خاصی ایجاد شود. اما با تشدید این عارضه، حتی حین استراحت نیز دچار درد خواهید شد. بی‌حسی نیز می‌تواند باعث شود که فرد سرما و گرما را حس نکند و به راحتی اشیاء توی دستش را بیاندازد.
به دکتر مراجعه کنید، اگر:
• درد با فعالیت‌های روزمره‌تان تداخل دارد
• بی‌حسی یا سوزش در حالت شدید است یا انگشتان‌تان بی‌حس شده‌اند
• انجام حرکات ساده دست دیگر برایتان غیرممکن شده است
عوارض مچ درد شامل ضعف و کاهش توانایی در انجام فعالیت‌هایی نظیر بلند کردن اشیاء و یا استفاده از صفحه کلید است.
تست و تشخیص مچ درد
پس از معاینه فیزیکی، ممکن است دکتر درخواست عکس‌برداری کند تا به تشخیص دقیق‌تری برسد. عکس‌برداری معمولا به کمک اشعه ایکس، سی‌تی اسکن و ام‌آرآی انجام می‌گیرد. مواردی وجود دارد که در آن عکس‌برداری کل مشکل را نشان نمی‌دهد. در این شرایط، از آزمایشات ویژه برای تشخیص دقیق کمک گرفته می‌شود.
گاهی اوقات از آرتروسکوپی به منظور ارزیابی درد مچ کمک گرفته می‌شود. در این روش، پزشک یک برش کوچک روی مچ دست می‌زند. سپس یک ابزار کوچک که مجهز به دوربین کوچکی است از این طریق، وارد محل برش خورده می‌شود. تصاویر دوربین روی یک مانیتور نشان داده می‌شوند. بررسی مسیر حرکت عصب‌ها در این تصاویر به تعیین علت دقیق مچ درد کمک می‌کند. سرعت تکانه‌های عصبی در تونل کارپال هم در این تصاویر قابل ارزیابی است.
درمان مچ درد
شیوه درمان مچ درد بسته به علت و شدت درد متفاوت است. به عنوان مثال، مچ درد ناشی از سندروم تونل کارپال نسبت به مچ درد ناشی از کیست گانگلیون به شکلی متفاوت درمان می‌شود. در اغلب موارد، از متدهای کم‌تهاجمی قبل از جراحی استفاده می‌شود. مچ درد بعضا در خانه نیز قابل درمان است. شما می‌توانید با استراحت دادن به مچ دستتان در خانه به بهبود سریع درد کمک کنید. دارو درد را تسکین می‌دهد و یخ به کاهش التهاب و درد کمک می‌کند.
در برخی موارد، پوشیدن آتل می‌تواند کمک کند. آتل بستن از حرکاتی که باعث تحریک مچ می‌شود جلوگیری می‌کند. آتل همچنین از فشردگی عصب‌ها ممانعت به عمل می‌آورد. بسته به نوع درد، شما می‌توانید از تمرینات مچ دست برای کاهش درد استفاده کنید. برخی تمرینات نیز با کشش عضلات و تاندون‌ها به بازیابی آنها کمک می‌کنند. پیش از آنکه سراغ تمرین بروید، بهتر است با پزشک یا فیزیوتراپ‌تان مشورت کنید.
در مواردی که درمان خانگی و تمرینات سبک به رفع درد کمکی نمی‌کنند، درمان مازاد ضروری خواهد بود. تزریق کورتیزون که باعث کاهش التهاب و درد می‌شود، یکی از گزینه‌های موجود است. انجام عمل جراحی برای رفع مچ درد معمولا آخرین راه‌حل پیشنهادی است و فقط زمانی انجام می‌گیرد که سایر متدها به نتیجه نرسیده باشند. نوع عمل جراحی نیز به علت درد بستگی دارد. به عنوان مثال، جراحی سندروم تونل کارپال از طریق برش رباط دست انجام می‌گیرد تا فشار وارده روی عصب‌ها برداشته شود.
جلوگیری از مچ درد
اقداماتی وجود دارد که می‌توانید به منظور جلوگیری از بروز مچ درد انجام دهید:
-در محل کار در وضعیت مناسبی بنشینید و مچ دست‌هایتان را در حالت ریلکس بگذارید.
-اگر ساعت‌های طولانی از کامپیوتر استفاده می‌کنید، یک کیبورد مناسب بگیرید که مچ‌تان روی آن راحت باشد.
-نحوه استفاده درست از ابزارهای دستی را یاد بگیرید تا فشار کمتری به مچ دستتان وارد شود.
-هنگام استفاده از کیبورد، در فواصل منظم استراحت کنید.
-هنگام ورزش‌های پرخطر مثل اسکیت‌بورد، برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی مچ دست از محافظ‌های مخصوص استفاده کنید.