دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات، سیگار و قلیان را دروازه ورود به اعتیاد خواند و ضمن اشاره به مصوبه مجلس مبنی بر “مستثنی شدن قهوه‌خانه‌ها از اماکن عمومی” و به دنبال آن عرضه قلیان و مواد دخانی در این اماکن، تبعات تصویب نهایی و اجرای این مصوبه را تشریح کرد.
به گزارش پزشکین به نقل از ایسنا؛ دکتر مسجدی در نشستی خبری در وزارت بهداشت با بیان اینکه در سال ۱۳۷۶ هیات وزیران آئین‌نامه ممنوعیت استعمال و عرضه سیگار و سایر مواد دخانی را در اماکن عمومی تصویب کرد، گفت: طبق این آئین‌نامه به منظور حفظ حقوق افراد جامعه و تامین سلامت آنها، استعمال دخانیات و مواد دخانی در اماکن عمومی مسقف ممنوع است. طبق این آئین‌نامه اماکن عمومی مسقف به محل‌هایی اطلاق می‌شود که محل استفاده همه مردم است، مانند بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، مهمانسراها، سالن‌های نمایش، سینماها، هتل‌ها، رستوران‌ها، موزه‌ها، پایانه‌های ترمینال، فرهنگسراها، ورزشگاه‌ها، دانشگاه‌ها، وسایل نقلیه عمومی و …
مسجدی با بیان اینکه در همین آئین‌نامه آمده است که مسئولان اماکن عمومی موظفند تابلوهای ممنوعیت استعمال دخانیات را به میزان مورد نیاز در این محل‌ها نصب کنند، افزود: بر این اساس وزارت بهداشت، وزارت ارشاد و شهرداری‌ها نیز موظفند تا به منظور جلوگیری از اعتیاد جوانان اقدامات لازم را انجام دهند. البته در سال ۱۳۸۵ نیز مجلس شورای اسلامی قانون جامع کنترل و مبارزه با دخانیات را تصویب کرده است.
وی ادامه داد: در این قانون آمده است به منظور برنامه‌ریزی برای کاهش مصرف مواد دخانی و حفظ سلامت عمومی جامعه، این قانون تصویب می‌شود. در ماده ۳ قانون جامع کنترل و مبارزه با دخانیات اعلام شده که هر نوع تبلیغ، حمایت، تحریک و تشویق مستقیم و غیرمستقیم افراد به استعمال دخانیات اکیدا ممنوع است. همچنین در ماده ۱۳ آن اعلام شده که استعمال دخانیات در نهادها و اماکن عمومی از طریق قانون رسیدگی به تخلفات اداری ممنوع و مرتکبان آن مجازات می‌شوند. در ماده ۱۸ این قانون نیز اعلام شده که آئین‌نامه اجرایی آن ظرف سه ماه با کمک وزارت بهداشت و همکاری شرکت دخانیات تدوین شده و به تصویب برسد.
دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران با بیان اینکه بنابراین در سال ۸۶ آئین‌نامه اجرایی این موضوع به تصویب رسید، گفت: در یکی از مواد این آئین‌نامه مجددا اماکن عمومی را تعریف کرده و به مراکزی که مورد مراجعه اکثر مردم است، اطلاق می‌شود و استفاده از مواد دخانی در آنها ممنوع اعلام شده است. از طرفی مسئولیت اجرای ممنوعیت استعمال دخانیات در اماکن عمومی بر عهده متصدیان اماکن مربوطه گذاشته شده است. در عین حال طبق این آئین‌نامه، نیروی انتظامی مکلف است که در نظارت‌هایی که بر اماکن عمومی صورت می‌گیرد، حضور داشته و در صورت تخلف مجازات را جاری کند.
مسجدی با بیان اینکه نزدیک به ۱۵ تا ۱۶ سال است که در این حوزه کار اساسی صورت نگرفته است، گفت: اخیرا دادستان‌های کشور درباره عرضه قلیان به شدت وارد عمل شدند و همین باعث شد سر و صداها در این زمینه آغاز شود. به طوریکه صنف قهوه‌خانه‌داران و وارد کنندگان و تولید کنندگان تنباکو و دخانیات به موضوع ورود کردند.
وی با بیان اینکه در دولت دهم به دنبال فشار صنف قهوه‌خانه‌داران، رئیس دولت وقت، قهوه‌خانه‌ها را از اماکن عمومی مستثنی و مجوز عرضه قلیان در این اماکن را صادر کرد، گفت: به دنبال این موضوع جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران به دیوان عالی کشور شکایت کرد و هیات عالی دیوان در تاریخ ۹۱/۸/۲۹ مجددا قهوه‌خانه‌ها را جزو اماکن عمومی اعلام و مصوبه دولت را ملغی کرد.
توتون‌های معسل اعتیادآورند
وی با بیان اینکه وزارت بهداشت مکلف به اجرای این قانون است و خوشبختانه در این دوره به طور تمام قد در زمینه مبارزه با دخانیات اقدام کرده است، افزود: از نظر بحث‌های مربوط به سلامت، توتون‌های معسل مورد استفاده در قهوه‌خانه‌ها به شدت مورد سوال است؛ چرا که دیده شده در این توتون‌ها علاوه بر انگل‌ها، مواد روانگردان و اعتیادآور نیز وجود دارد. بر همین اساس به دنبال شکایت وزارت بهداشت مبنی بر آلوده بودن و اعتیاد آور بودن این توتون‌ها، هیات عالی دیوان عدالت اداری ممنوعیت تولید و واردات توتون‌های معسل قلیان را در سال ۹۳ ممنوع کرد.
مسجدی با بیان اینکه اینبار ذینفعان این حوزه به نمایندگان مجلس متوسل شده‌اند، گفت: در حال حاضر نمایندگان باید میان جلوگیری از اعتیاد جوانان و سلامت مردم و سوداگری صنف تولید کنندگان و وارد کنندگان دخانی یکی را انتخاب کنند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ۸۰ تا ۸۸ درصد جوانان معتاد اعتیادشان را از سیگار و قلیان آغاز کرده‌اند، گفت: در حال حاضر ۲.۵ میلیون معتاد در کشور وجود دارد و با این اقدامات باید منتظر باشیم تا تعدادشان افزایش یابد. مصوبه مجلس مبنی بر مستثنی کردن قهوه‌خانه‌ها از اماکن عمومی همزمان با مصوبه میرزای شیرازی است. زمانی که انگلیس‌ها می‌خواستند توتون و تنباکوی ایران را در انحصار خود قرار دهند، میرزای شیرازی استعمال آنها را حرام اعلام کرد و این اولین اقدام در راستای مبارزه با استعمال دخانیات در دنیا تلقی می‌شود. حال ما بعد از ده‌ها سال می‌خواهیم در این حوزه عقبگرد کنیم.
مسجدی تاکید کرد: صنف قهوه‌خانه‌دارها در این سال‌ها هیچ اقدامی در راستای مفید شدن مواد عرضه شده در این اماکن انجام نداده است. در حالیکه این واحدها می‌توانند مواد مفید سنتی مانند کشمش، زعفران و … را در قهوه‌خانه‌ها توزیع کنند و در این واحدها کار فرهنگی انجام دهند، اما آنها را محل عرضه زهر و سم برای مردم کرده‌اند. ما وظیفه داریم که فراغت جوانان‌مان را با ابزارهای مفید و ارزان پر کنیم. از طرفی هم متاسفانه مالیات بر دخانیات در کشور ما حتی از کشور افغانستان هم کمتر است. این در حالیست که اگر این مالیات افزایش یابد، طرح تحول نظام سلامت به هیچ منبع دیگری احتیاج نخواهد داشت.
۱۴ درصد ایرانی‌ها سیگار می‌کشند
دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران با بیان اینکه ۱۴ درصد افراد جامعه سیگار مصرف می‌کنند، گفت: این در حالیست که تبعات مصرف سیگار متوجه ۸۵ درصد مردم جامعه است. در کشور روزانه ۱۰ میلیارد تومان خرج سیگار می‌شود و خرجی که برای قلیان در کشور انجام می‌شود، بیش از اینهاست. بنابراین مجلس باید بین سلامت مردم و جیب عده‌ای، دست به انتخاب بزند. خوشبختانه در این زمینه مراجع هم فتواهای خوبی داده‌اند؛ به طوریکه آیت الله نوری همدانی کاشت، برداشت، فروش و مصرف مواد دخانی را حرام اعلام کرده است؛ چرا که یک اصل مهم در اسلام «لاضرر و لا ضرار» یعنی نباید به خودمان و به دیگری آسیب برسانیم. در این راستا از رسانه‌ها و مجلس خواهش می‌کنم که برای سلامت مردم دلسوز باشند و بدانند که با اجرای این مصوبه در مقابل یک سود ناچیز، سلامت مردم را به طور کلان از دست می‌دهیم. امیدوارم این مصوبه در کمیسیون بهداشت، کمیسیون فرهنگی و نهایتا در صحن مجلس رای نیاورد.
مافیای دخانیات به دنبال سود بیشتر
مسجدی همچنین گفت: وقتی روزانه ۱۰ میلیارد تومان خرج سیگار می‌شود، ۵۰ تا ۵۵ درصد این عدد سود است. در نتیجه سودهای کلانی در این حوزه وجود دارد. از طرفی مافیای دخانیات هم در همه جای دنیا به دنبال منافع خودشان هستند. به همین دلیل جای تعجب ندارد که کارخانجات تولید سیگار از شش به ۱۷ مورد افزایش یافته‌اند.
مصرف سالانه ۵۵ تا ۶۰ میلیارد نخ سیگار در ایران
وی با بیان اینکه طبق یک فرمول کلی هر یک میلیون نخ سیگار، یک مرگ به دنبال دارد، گفت: در کشور ما سالانه بین ۵۵ تا ۶۰ میلیارد نخ مصرف می‌شود. بنابراین ۵۵ تا ۶۰ هزار نفر به دنبال مصرف سیگار فوت می‌کنند. همچنین ۱۰ درصد از افرادی که در مواجهه با سیگار هستند، یعنی حدود ۵۵۰۰ تا ۶۰۰۰ نفر نیز سالانه از بین می‌روند. باید توجه کرد که هر چقدر مردم برای مواد دخانی هزینه کنند، دو برابر آن هزینه تبعات مصرف این مواد است.
وی با بیان اینکه مصرف دخانیات منجر به ۲۵ نوع سرطان می‌شود، گفت: در حال حاضر در ایران تقریبا ۸۰ درصد علل مرگ و میر مربوط به بیماری‌های غیرواگیر است که بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان‌ها، بیماری‌های مزمن تنفسی و دیابت به ترتیب چهار بیماری غیرواگیری هستند که بیشترین مرگ و میر را در کشور به دنبال دارند. حال این چهار بیماری به دلیل چهار عامل تغذیه مناسب، فعالیت فیزیکی ناکافی، عدم کنترل دخانیات و عدم کنترل مصرف الکل بروز پیدا می‌کند. البته اخیرا سازمان بهداشت جهانی آلودگی هوا را هم به این عوامل اضافه کرده است.
کنترل مصرف دخانیات و کاهش ۳۰ درصدی سرطان‌ها
وی با بیان اینکه یکی از اهداف ما کاهش مرگ‌های زودرس است، ادامه داد: مرگ‌های قبل از ۷۰ سالگی را مرگ زودرس تلقی می‌کنیم و در نظر داریم تا در یک بازه زمانی پنج ساله، ۳۰ درصد مرگ‌های زودرس را کاهش دهیم. برای این کار باید به همین چهار عامل توجه کنیم. متاسفانه در حال حاضر ۳۰۰ هزار بیمار سرطانی در کشور وجود دارد و سالانه ۱۰۰ هزار نفر به این تعداد اضافه می‌شود. حال با کنترل مصرف دخانیات می‌توانیم ۳۰ درصد از بروز سرطان‌ها را کاهش دهیم.