علائم و پیشگیری از اوریون

بیماری اوریون (mumps)

بیماری اوریون یک بیماری مسری ویروسی است که در درجه اول به غدد بزاقی که در زیر گوش ها واقع شده اند سرایت می کند. در کودکان اوریون معمولاً باعث تورم هر دو یا یکی از طرفین صورت می شود.

در ایالات متحده ابتلا به بیماری اوریون کاملاً رایج بود تا اینکه واکسن اوریون تولید و استفاده از آن همگانی شد. از آن زمان به بعد، تعداد موارد ابتلا کاهش چشمگیری داشته است به طوری که اکنون احتمال ابتلا به اوریون در این کشور بسیار پایین است.

عوارضی که در اثر ابتلا به اوریون ایجاد می شود، مانند کاهش قوه شنیداری، جدی اما نادر است.

بیماری اوریون هیچ درمان خاصی ندارد. این بیماری هنوز در بسیاری از نقاط جهان رایج است بنابراین واکسینه شدن در برابر این بیماری هنوز امری ضروری است.

علائم ابتلا به بیماری اوریون

برخی افرادی که به ویروس اوریون آلوده شده اند یا هیچ علائمی ندارند و یا اینکه علائم بسیار خفیف و ملایمی دارند. علائم و نشانه های اوریون معمولاً دو تا سه هفته پس از آلوده شدن فرد به ویروس بروز می یابند و اغلب بدین قرارند:

1. · تورم و درد غدد بزاقی در یکی از طرفین یا هر دو سمت صورت
2. · تب
3. · سردرد
4. · ضعف و خستگی
5. · از دست دادن اشتها
6. · احساس درد به هنگام جویدن یا بلع

علامت اصلی و ابتدایی اوریون، در واقع تورم غدد بزاقی است. در واقع واژه mumps نیز مؤید تورم یا برآمدگی روی گونه است.

دلیل ابتلا به اوریون

دلیل ابتلا به اوریون، ویروس اوریون است که به راحتی از طریق بزاق دهان از فردی به فرد دیگر سرایت می کند. بنابراین فردی که در مقابل این ویروس واکسینه نشده به راحتی می تواند با تنفس ویروس هایی که در اثر تنفس یا سرفه یا عطسه فرد مبتلا در هوا پخش شده و یا با استفاده از لوازم یا ظروف فرد مبتلا، مبتلا شود.

عوارض اوریون

عوارض ابتلا به اوریون جدی اما نادر است.

تورم

بخش عمده عوارض ابتلا به اوریون، تورمی است که در قسمتی از بدن ایجاد می شود. از جمله:

1. · بیضه: این وضعیت در مورد افرادی که پس از بلوغ به اوریون مبتلا شده اند در یک یا هر دوی بیضه ها پیش می آید. تورم بیضه ها دردناک است اما ندرتاً به عقیم شدن فرد منتهی می شود.
2. · پانکراس: از جمله علائم و نشانه های این عارضه می توان به درد در قسمت فوقانی شکم، تهوع و استفراغ اشاره کرد.
3. · تخمدان و سینه: احتمال دارد دخترانی که پس از سن بلوغ به اوریون مبتلا می شوند به تورم تخمدان یا سینه دچار شوند. باروری به ندرت تحت الشعاع این وضعیت قرار خواهد گرفت.
4. · مغز: عفونت های ویروسی مثل اوریون می تواند باعث تورم مغز شود. انسفالیت یاالتهاب مغز (encephalitis) می تواند باعث ایجاد آسیب های عصبی شده و حتی زندگی فرد را به خطر بیندازد.
5. · اجزا و مایع اطراف مغز و نخاع: این وضعیت که تحت عنوان مننژیت شناخته می شود در صورتی ایجاد می گردد که ویروس از طریق جریان خون منتقل شده و سیستم مرکزی عصبی فرد را آلوده کرده باشد.

عوارض دیگر

1. · از دست دادن شنوایی: در موارد نادر، اوریون موجب از دست دادن شنوایی می شود، این عارضه در صورت بروزمعمولاً دائمی خواهد بود.
2. · سقط جنین: گرچه این قضیه ثابت نشده است، اما گفته می شود ابتلا به اوریون در دوران بارداری، به خصوص در اوایل آن موجب سقط جنین می شود.

تشخیص

در صورتی که پزشک به اوریون مشکوک شود، انجام یک کشت ویروسی یا آزمایش خون را برایتان لازم خواهد دانست. طبیعتاً سیستم دفاعی بدن برای مقابله با عفونت از خود آنتی بادی ترشح خواهد کرد. بنابراین اگر به اوریون مبتلا شده باشید، در آزمایش خون وجود آنتی بادی هایی که در حال مقابله با ویروس اوریون هستند تشخیص داده خواهند شد.

درمان

از آنجایی که اوریون در اثر ویروس ایجاد می شود، آنتی بیوتیک برای درمان آن مؤثر نیست. اوریون هم مانند بسیاری از بیماری های ویروسی باید دوره خود را بگذراند. خوشبختانه اکثر کودکان و بزرگسالان ظرف مدت دو هفته این دوران را بدون هیچ خطری پشت سر می گذارند.

پیشگیری

به طور کلی اگر قبلاً به اوریون مبتلا شده باشید، یا اینکه واکسن اوریون را زده باشید، در مقابل ابتلای به این بیماری ایمن هستید.

واکسن اوریون معمولاً به صورت ترکیب با سرخک و سرخچه(MMR) تزریق می شود. معمولاً کودکان قبل از ورود به مدرسه دو نوبت این واکسن را دریافت می کنند.

· اولین نوبت بین ۱۲ تا ۱۵ ماهگی

· دومین نوبت بین ۴ تا ۶ سالگی یا بین ۱۱ تا ۱۲ سالگی

یک نوبت تنها دریافت این واکسن کفایت نمی کند و حتماً باید هر فردی دو نوبت خود را دریافت کرده باشد. از آنجایی که نیاز به تزریق نوبت دوم این واکسن از سال ۱۹۹۰ تشخیص داده شده، اکنون ممکن است بزرگسالان زیادی وجود داشته باشند که نوبت دوم را تزریق نکرده اند بنابراین باید اکنون این کار را انجام دهند.

چه کسانی به تزریق نوبت دوم واکسن اوریون نیاز ندارند؟

کسانی که:

· دو نوبت واکسن را پس از ۱۲ ماهگی دریافت کرده اند یا اینکه یک نوبت واکسن MMR و یک نوبت واکسن سرخک دریافت کرده اند.

· یک نوبت واکسن MMR دریافت کرده اند و در معرض ابتلا به اوریون نیستند.

· آزمایش خون آن ها نشان می دهد که نسبت به اوریون ایمنی دارند.

· مردانی که قبل از سال ۱۹۵۷ متولد شده اند.

· زنانی که قبل از ۱۹۵۷ متولد شده و برنامه ای برای بچه دار شدن ندارند.

تزریق این واکسن هم چنین برای افراد زیر نیز توصیه نمی شود:

· زنان باردار یا زنانی که قصد دارند ظرف مدت یک سال آینده بار دار شوند

· افرادی که سابقه واکنش آلرژیک شدیدی نسبت به ژلاتین یا آنتی بیوتیک نئومایسین داشته اند

· افرادی که سیستم ایمنی بدنشان دچار مشکلات شدیدی بوده و یا اینکه از استروئیدهای خوراکی استفاده می کنند

چه کسانی باید نوبت دوم واکسن اوریون را دریافت نمایند؟

اگر جزو افرادی که در بالا ذکر شد نیستید در صورتی که حائز شرایط ذیل هستید، باید نوبت دوم واکسن اوریون را دریافت کنید.

· باردار نیستید اما در سن باروری قرار دارید

· دانش آموز یا دانشجو هستید

· در بیمارستان یا مراکز پزشکی و درمانی اشتغال دارید

· قصد دارید به سفر خارج از کشور بروید

در صورتی که:

· به بیماری شدیدی مبتلا هستید تا زمان بهبودی کامل دریافت واکسن را به تعویق بیندازید.

· باردار هستید، تا زمان تولد نوزاد واکسن اوریون تزریق نکنید.

درمان خانگی

اگر به اوریون مبتلا شده اید، گذشت زمان و استراحت بهترین راهکار است. برای تسریع فرآیند بهبودی کار زیادی از دست پزشکان ساخته نیست. اما می توانید برای کاهش درد و ناراحتی هم چنین ممانعت از سرایت بیماری به دیگران اقداماتی انجام دهید:

· تا زمانی که تب از بین برود در رختخواب بمانید

· از تماس با دیگران بپرهیزید تا بیماری به دیگران سرایت نکند. فردی که به اوریون مبتلا شده، بیش از همه در پنج روز نخست بروز علائم ناقل بیماری است.

· از مسکن های رایج و معمولی استفاده کنید.

· برای کاهش درد و تورم غدد بزاقی از کمپرس سرد یا گرم استفاده کنید.

· از خوردن غذاهایی که به جویدن زیاد نیاز دارند اجتناب کنید و در عوض سعی کنید آش و سوپ بخورید.

· از خوردن غذاهای ترش مثل آب مرکبات که ترشح غدد بزاقی را افزایش می دهند بپرهیزید.

· مایعات بسیار بنوشید.