-
بر اساس آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، در یک نمونه جمعیتی ۵ تا ۱۷ ساله، ۷۰% از کودکان چاق حداقل با یکی از عوامل خطر مرتبط با بیماری‌های قلبی عروقی مواجه بودند.
مسئله چاقی در کودکان به یک مشکل روزافزون تبدیل شده است. غذاهای فرآوری‌شده، نوشیدنی‌های شیرین، کم‌تحرکی، تماشای بیش از حد تلویزیون و استفاده از کامپیوتر از جمله عواملی هستند که به این مسئله دامن می‌زنند. برای اینکه با روش‌های جلوگیری از چاقی در کودکان بیشتر آشنا شوید، با ما همراه باشید.
همه‌جا پر است از کودکان چاق؛ در مراکز خرید، مدرسه و حتی شاید خانه. بر اساس آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، نزدیک به ۲۰٪ از کودکان در ایالات متحده چاق هستند. میزان چاقی کودکان در سه دهه گذشته سه برابر شده است. بسیار دشوار است که بخواهیم یک دلیل مشخص برای این معضل پیدا کنیم، اما رشد شمار کودکان مبتلا به چاقی بسیار نگران‌کننده است. زیرا چاقی باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی مانند کلسترول بالا و یا فشار خونبالا در آنها خواهد شد.
بر اساس آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، در یک نمونه جمعیتی ۵ تا ۱۷ ساله، ۷۰% از کودکان چاق حداقل با یکی از عوامل خطر مرتبط با بیماری‌های قلبی عروقی مواجه بودند. علاوه‌براین، تحقیقات نشان داده است که کودکان چاق خودباوری کمتری دارند و بیشتر غمگین، تنها و عصبانی می‌شوند. همچنین، احتمال بروز رفتارهای پرخطر مانند سیگار کشیدن و یا مصرف الکل در این کودکان بیشتر است.
کریستین مدسن، استادیار طب اطفال در دانشگاه کالیفرنیای سان فرانسیسکو در این باره می‌گوید: «ایمن ساختن محیط زندگی کودکان در مدرسه، خانه و محله بسیار حیاتی و نیازمند همکاری همگانی است.»
اما چطور؟ این یک سوال میلیون دلاری است. در شرایطی که بسیاری از بزرگسالان قادر به کنترل وزن خودشان نیستند، آیا باید تصور کرد که در کمک به فرزند چاقشان هم ناتوانند؟ به هیچ عنوان. در واقع، ۵ راهبرد برای کمک به والدین وجود دارد که بر اساس تحقیقات انجام شده، می‌تواند از ترویج چاقی در کودکان جلوگیری کند. و برای این کار باید خیلی زود دست به کار شوید.
۱. جلوگیری از افزایش وزن در دوران بارداری
اگر می‌خواهید از چاقی کودکان جلوگیری کنید، سعی کنید در دوران بارداری زیاد چاق نشوید. محققان مرکز کایزر، با بررسی ۲۴.۱۴۱ مادر و کودک دریافتند زمانی که مادر در دوران بارداری نزدیک به ۱۸ کیلوگرم وزن اضافه می‌کند، ۱۵ درصد بیشتر احتمال دارد که کودک در ۱۰ سال اول دچار اضافه وزن یا چاقی شود، حتی اگر با وزن طبیعی متولد شده باشد.
همچنین، تحقیقات نشان داده است که وزن نوزاد به هنگام تولد شدیدا تحت تاثیر وزن مادر در دوران بارداری و حتی قبل ازبارداری قرار دارد. به گفته محققان، چاقی مادر قبل از بارداری، کودک را در معرض خطر چاقی در سن ۲ سالگی قرار می‌دهد. از این رو، بهترین زمان برای جلوگیری از چاقی کودک در آینده، کنترل وزن در دوران بارداری است.
۲. از آن دسته پدر و مادرها نباشید (حتی از آن‌یکی دسته)
سعی کنید دچار افراط و تفریط نشوید. هیچ‌یک از این راه‌ها به کودک کمک نخواهد کرد. مدسن در یکی از مطالعات خود، تاثیر ایمیل‌های ارسالی از جانب مدرسه به والدین در رابطه با چاقی کودکان را مورد بررسی قرار داد و دریافت که این کار تاثیر قابل‌توجهی بر کاهش وزن کودکان ندارد.
در واقع، آگاه کردن پدر و مادر بی‌تاثیر است؛ چون بسیاری از والدین حتی ایمیل دریافتی خود را باز نمی‌کنند یا اینکه نمی‌دانند شاخص توده بدنی چیست و برای کاهش وزن کودک چه باید بکنند. از سوی دیگر، پدر و مادرهایی هستند که خوردن کیک تولد و شیر شکلات را در مدرسه ممنوع می‌کنند. افراط در این زمینه هم چندان خوب نیست. با این حال، ممنوعیت خوراکی‌هایی که ارزش غذایی ندارند و جایگزین کردن آنها با غذاهای سالم به مراتب موثرتر خواهد بود.
خود را به ندانستن نزنید و سعی نکنید پلیس‌بازی در بیاورید. برای کاهش خطر ابتلا به چاقی در کودک، او را به خوردن غذاهای سالم، فعالیت بدنی بیشتر و رعایت نکات بهداشتی تشویق کنید.
۳. با کودک پیاده‌روی کنید یا تا مدرسه با او هم‌قدم شوید
پیاده‌روی در مسیر مدرسه یک راه ساده اما موثر برای افزایش فعالیت بدنی کودکان در روز است. اگر بتوانید این کار را به صورت گروهی انجام دهید، بیشتر سرگرم‌کننده خواهد بود. پژوهش منتشر شده در مجله بهداشت عمومی در سال ۲۰۰۹ نشان می‌دهد کودکانی که تا مدرسه پیاده‌روی می‌کنند، در مقایسه با کودکانی که سوار اتوبوس می‌شوند، ۱۲ درصد فعالیت بدنی بیشتری دارند.
بنا به توصیه مقامات بهداشتی، کودکان باید حداقل ۶۰ دقیقه در روز تحرک داشته باشند. اما این بدان معنا نیست که حتما در یک کلاس ویژه یا برنامه فوق‌العاده شرکت کنند. بچه‌ها می‌توانند فعالیت بدنی خود را با انجام کارهای کوچک مانند پیاده‌روی تا مدرسه افزایش دهند. اگر محل زندگی شما از مدرسه فرزندتان دور است، نصف راه را با ماشین بروید و نصف دیگر را پیاده‌روی کنید.
۴. بعد از من تکرار کنید: جوانه بروکسل فوق‌العاده است!
مهم نیست دیگران چه بگویند. بچه‌ها طوری برنامه‌ریزی شده‌اند که از میوه و سبزیجات متنفر باشند، درست است؟ خیر! مطالعه محققان دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس در سال ۲۰۱۱ که در مجله بهداشت مدارس منتشر شده است، نشان می‌دهد زمانی که معلمان درباره محاسن میوه و سبزیجات با دانش‌آموزان خود صحبت می‌کنند، بر نگرش آنها نسبت به خوردن غذاهای سالم تاثیر مثبت می‌گذارند.
در برنامه تغذیه کلاس‌محور از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود: قرار دادن بچه‌ها در معرض محصولات جدید، یادآوری فواید میوه و سبزیجات به آنها و داشتن والدینی که ارزش میوه و سبزیجات را به کودکان بیاموزند، در این برنامه دخیل هستند. با توجه به اینکه نزدیک به ۵۳ میلیون کودک در ایالات متحده در سن مدرسه هستند، توجه به سه مورد فوق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
محققان در حال تنظیم برنامه‌ای هستند که والدین کودک را به همکاری وادارد. فرض آنها این است که اگر بزرگسالان در مدرسه و خانه به کودکان میوه و سبزیجات بدهند، به مراتب تاثیر بیشتری خواهد داشت. بنابراین، اگر کلم بروکسل و نخود فرنگی در لیست غذاهای روزانه شما قرار ندارند، راهی پیدا کنید تا آنها را در دستور غذاهای روزانه‌تان بگنجانید.
۵. نوشابه و سایر نوشیدنی‌های شیرین
با توجه به تحقیقات محققان دانشگاه هاروارد در سال گذشته که در مجله فیزیولوژی و رفتار منتشر شده است، تعداد کالری‌های دریافتی کودکان از نوشابه و سایر نوشیدنی‌های شیرین از جمله آب‌میوه از اواسط سال ۱۹۶۰ به شکل قابل‌توجهی افزایش یافته است. در عین حال، مقدار شیر مصرفی کودکان کاهش یافته است. داده‌های به دست آمده از مطالعه محققان دانشگاه هاروارد نشان می‌دهد که کودکان روزانه ۱۷۲ کالری از نوشیدنی‌های شیرین دریافت می‌کنند که بیش از ۱۰ درصد از کل انرژی دریافتی روزانه‌شان را شامل می‌شود.
اما این امر چگونه منجر به چاقی می‌شود؟ به طور متوسط، هر ۳۵۰ گرم نوشابه یا نوشیدنی ورزشی شیرین حاوی ۱۴۰ تا ۱۵۰ کالری است. اگر این کالری به رژیم غذایی روزانه کودک اضافه شود، در درازمدت منجر به افزایش وزن ۷ کیلویی خواهد شد. از این رو، محققان نسبت به مصرف نوشابه‌های شیرین هشدار داده‌اند. آنها همچنین معتقدند که دیابت نوع ۲ و بیماری عروق کرونر قلب نیز با مصرف نوشابه مرتبط است.
کالری‌های دریافتی از مایعات باعث رفع گرسنگی کودک نمی‌شوند، بنابراین کودکان با مصرف کالری این مسئله را جبران می‌کنند. بر اساس آمار موسسه ملی سرطان، کودکان بخش قابل‌توجهی از کالری‌های روزانه خود را از مصرف نوشیدنی‌های شیرین به دست می‌آورند. به گفته پژوهشگران دانشگاه هاروارد، آب، و نه نوشابه، بهترین گزینه موجود برای ثابت نگه داشتن وزن ایده‌آل کودکان است که از چاقی آنها نیز جلوگیری خواهد کرد.
پدر و مادر قطعا می‌توانند به حفظ وزن ایده‌آل کودکان کمک کنند، اما باید از ایمن بودن محیط زندگی کودکان مطمئن شوند. یک محیط ایمن باید فرصت فعالیت بدنی و شانس خوردن مواد غذایی سالم را در اختیار کودکان بگذارد.