۱. سوال: دلیل عدم پاسخ دهی سریع به داروهای ضد افسردگی چیست؟
پاسخ: به دلیل زمان بر بودن ساخت فاکتور های نوروتروفیک مغزی، پاسخ حداکثری به داروهای ضد افسردگی، معمولا یک تا دو ماه پس از آغاز دارودرمانی ظاهر می شود.
۲. سوال: در چه مواقعی می توان از داروهای ضد افسردگی برای درمان اضطراب استفاده نمود؟
پاسخ: داروهای ضد افسردگی نسبت به بنزودیازپین ها( مانند کلردیازپوکساید، اکسازپام و ……) برای درمان اضطراب در بلند مدت موثرترند و ضمنا ریسک تحمل و وابستگی نسبت به آنها کمتر است.
۳. سوال: کدامیک از داروهای ضد افسردگی برای درمان استرس پس از سانحه( PTSD) تجویز می شوند؟
پاسخ: داروهای ضد افسردگی زیر برای درمان استرس پس از سانحه در خط مقدم قرار دارند:
Paroxetine, Fluvoxamine Sertraline
۴. سوال: آیا داروی Duloxetineبه جز درمان افسردگی، موارد کاربرد دیگری هم دارد؟
پاسخ: بله، این دارو برای درمان دردهای ناشی از نوروپاتی دیابتی و همینطور درمان بی اختیاری ادرار ناشی از استرس نیز به کار می رود.
۵. سوال: اندیکاسیون رایج مصرف داروی Trazodoneچیست؟
پاسخ: امروزه این داروی ضد افسردگی به دلیل خواب آوری بدون ایجاد تحمل و وابستگی، مورد تجویز قرار می گیرد.
۶. سوال: مزیت داروی Bupropionدر بین داروهای ضد افسردگی کدام است؟
پاسخ: این دارو کمتر باعث عارضه کاهش میل جنسی می شود. ضمنا برای ترک سیگار و درمان چاقی نیز مورد تجویز قرار می گیرد.
۷. سوال: داروی ضد افسردگی Doxepinچه موارد کاربرد دیگری دارد؟
پاسخ: این دارو به عنوان خواب آور و ضد خارش پوست هم به کار می رود. اما باید عارضه افت فشارخون وضعیتی آن را در سالمندان مد نظر داشت.
۸.سوال: برای درمان سندرم پیش از قاعدگی، انتخاب کدامیک از داروهای ضد افسردگی سودمندتر است؟
پاسخ: Fluoxetine,Sertraline
۹.سوال: در هنگام تجویز داروی Bupropionپرسش سابقه ابتلا به کدام بیماری حائز اهمیت بیشتری است؟
پاسخ: اینداروی ضد افسردگی، آستانه تشنج را در افراد مبتلا به صرع کاهش می دهد ، لذا سابقه قبلی تشنج را حتما از بیمار سوال کنیم.
۱۰.سوال: هشدار مهم به خانواده بیمار مبتلا به افسردگی در هنگام تجویز دارو چیست؟
پاسخ: همه داروهای ضد افسردگی، احتمال خودکشی را در جوانان زیر ۲۵ سال افزایش می دهند. حتما این نکته را به خانواده بیمار گوشزد کنیم.
۱۱.سوال: راه مواجهه با عوارض گوارشی داروهای ضد افسردگی مهار کننده انتخابی بازجذب سروتونین(SSRI) مانند: Fluoxetine, Sertraline, Citalopram, Fluvoxamineچیست؟
پاسخ: ناراحتی گوارشی و اسهال و استفراغ ناشی از این داروهای ضد افسردگی معمولا بعد از یک هفته مصرف از بین می رود. لذا عموما به اقدام خاصی نیاز نیست.
۱۲.سوال: تذکر چه نکته ای هنگام تجویز داروی Sertralineبرای بیمار حائز اهمیت است؟
پاسخ: اینداروی ضد افسردگی کوتاه اثر است و قطع مصرف ناگهانی آن می تواند باعث بروز عوارضی چون گیجی و حالتی مثل خواب رفتگی اندام ها شود.
۱۳.سوال: هشدار چه نکته ای هنگام تجویز داروی Venlafaxine برای بیمار حائز اهمیت است؟
پاسخ: نوع کوتاه اثر این داروی ضد افسردگی می تواند باعث بالا رفتن فشار خون و عوارض قلبی شود. لذا به بیماران مستعد حتما هشدار دهیم.
۱۴.سوال: آیا قطع مصرف ناگهانی داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای( مانند: Amitriptyline,Imipramine,Clomipramine,Doxepine) عوارضی را برای بیمار به همراه دارد؟
پاسخ: بله،اگر مصرف این داروهای ضد افسردگی ناگهان قطع شود، علائم شبیه آنفولانزا ، تهوع ، اسهال و تعریق شدید در فرد بروز می نماید.
۱۵.سوال: در هنگام تجویز داروی ضد افسردگی مهار کننده آنزیم MAO مانند(Tranylcypromine) تذکر چه نکته ای به بیمار بیشتر اهمیت دارد؟
پاسخ: مصرف این داروی ضد افسردگی با سایر داروهای ضد افسردگی و همینطور غذاهای کنسروی باعث عوارض شدیدی چون توهم، تب، تشنج، تغییرات فشار خون و گرفتگی عضلات می شود.
دکتر سید علی فاطمی orchidpharmacy.ir
مراجع :
۱.Goodman and Gilman’s The Pharmacological Basis of Therapeutics, 12th edition (2011)
۲. Katzung’s Basic and Clinical Pharmacology 12th edition (2012)
۳.Rang & Dale’s pharmacology 7th edition(2011)