-
کرمک‌ها شایع‌ترین عفونت‌های کرمی در برخی نقاط دنیا هستند و اغلب کودکان و افراد در معرض عفونت را آلوده می‌کنند. این انگل معمولا به دلیل عدم رعایت بهداشت و نشستن دست‌های کودک منتقل و گسترش آنها براحتی انجام می‌شود.
کنترل باکتری‌ها و انگل‌هایی که ممکن است از طریق مواد غذایی به بدن راه یابند هنگام خرید و آشپزی اهمیت بسیاری دارد و نادیده گرفتن شرایط بهداشتی لازم در این زمان و عدم کنترل بموقع آنها می‌تواند خطرناک بوده، جان افراد را در معرض خطر بیاندازد. در این نوشته با ۸ باکتری و انگلی آشنا می‌شوید که برخی از آنها حتی می‌توانند مرگبار باشند.
از انواع خطرناک و مهلک باکتری‌ها و انگل‌ها، آنهایی هستند که در موادغذایی شروع به رشد می‌کنند و زمینه آلوده شدن و مسمومیت انسان را فراهم می‌کنند. این موارد به حدی می‌توانند خطرناک باشند که کنترل نامناسب آنها در زمان تولید و عرضه و مصرف محصولات غذایی می‌تواند منجر به مرگ بیمار شود.
انگل‌ها یا باکتری‌های موجود در موادغذایی معمولا با چشم غیر مسلح مشاهده یا طعم آنها مشخص نمی‌شود و به همین دلیل باید بیشتر مراقب غذایی که می‌خریم و می‌خوریم باشیم. برخی از آنها حتی در صورت پخت نادرست یا نامناسب احتمال ورود به بدنمان را پیدا می‌کنند. از این رو، آشنایی با برخی از شایع‌ترین باکتری‌ها و انگل‌هایی که ممکن است در مواد غذایی وجود داشته باشند می‌تواند حیاتی باشد.
۱-ای‌کولی
وقتی صحبت از «ای‌کولی» به میان می‌آید، معمولا رده‌ای از این باکتری موسوم به ای‌کولی تولیدکننده سم شیگا مد نظر است. شیگا، سمی تولید می‌کند که برای انسان خطرناک است و معمولا در گوشت نپخته تولید می‌شود. این باکتری قابل مشاهده و مزه کردن نیست اما در صورتی که خورده شود، می‌تواند باعث معده‌درد، استفراغ، تب و اسهال خونی شود.
معمولا دارویی برای درمان عفونت ای‌کولی وجود ندارد؛ هیچ واکسنی نیز برای جلوگیری از ابتلا به آن تولید نشده اما می‌توان با اقداماتی از جمله پخت کافی گوشت و رساندن حرارت داخلی آن به ۷۱ سانتی‌گراد، خطر ابتلا به این باکتری و مشکلات ناشی از آن را کاهش داد. بعد از پاک و تمیز کردن گوشت، سطحی را که گوشت روی آن تمیز شده، و نیز دست‌هایتان را خوب بشویید و از به کار بردن وسایل آلوده خودداری کنید.
۲-ژیاردیا
انگل «ژیاردیا» در آب یا غذای آلوده به مدفوع انسان یا حیوان آلوده و همچنین اغلب اوقات در گوشت نپخته یافت می‌شود. علائم ابتلا به این عفونت شامل دردهای شکمی، گاز معده، اسهال و حالت تهوع است. معمولا بین یک یا دو هفته زمان لازم است تا علائم بیماری ظاهر شود و دو تا ۶ هفته طول می‌کشد تا علائم فروکش کنند. در موارد نادر، علائم بیماری ماه‌ها یا حتی سال‌ها ادامه می‌یابد. با شست‌وشوی مکرر دستها، نوشیدن آب سالم و پاک، عدم بلع آب هنگام شنا کردن و پخت کامل گوشت می‌توان از ابتلا به این عفونت جلوگیری کرد.
۳-کرم نواری
کرم‌های نواری در انواع مختلفی وجود دارند. بیشتر کرم‌های نواری که انسان‌ها را آلوده می‌کنند، از خوردن گوشت نپخته یا کمپخته حیوانات و گوشت خام و نپخته ماهی آلوده ناشی می‌شود. بتازگی در چین گزارشی از ابتلا به کرم نواری بعد از خوردن سوشی منتشر شده است. افراد مبتلا ممکن است تا ماه‌ها یا حتی سال‌ها از وجود این کرمها در بدن خود بی‌اطلاع باشند. آنها وقتی آلوده می‌شوند، دچار کاهش وزن، درد شکمی و تحریک‌پذیری ناحیه مقعد می‌شوند. با پخت کامل گوشت و شست‌وشوی صحیح میوه‌ها و سبزیجات قبل از مصرف می‌توان مانع از ابتلا به این عفونت شد. عفونت موجود با عدم رعایت بهداشت تشدید می‌شود.
۴-توکسوپلاسما گوندی
این انگل، نوعی انگلی میکروسکوپی است که باعث بروز بیماری «توکسوپلاسموز» می‌شود. این انگل تنها در بدن گربه‌ها تولید و از طریق مدفوع گربه منتقل می‌شود. در صورت دست زدن به مدفوع گربه آلوده به این انگل و نشُستن دستها، انگل توکسوپلاسموز براحتی به بدن انسان انتقال می‌یابد. علائم ابتلا به آن شبیه سرماخوردگی است و این بیماری انگلی، سومین عامل مرگ و میر غذایی در جهان محسوب می‌شود.
ورود این انگل به بدن از طریق خوردن گوشت نپخته هم ممکن است. بنابراین بهترین راه جلوگیری از ابتلا به آن، پخت کامل گوشت است. شست‌وشوی مرتب دستها، استفاده از دستکش هنگام برداشتن مدفوع گربه احتمال ابتلا به آن را کاهش می‌دهد.
۵-اسکاریس
اسکاریس، کرم حلقوی روده‌ای است که پس از خوردن تخم کرم از طرق گوناگون به انسان انتقال می‌یابد و در بدن شروع به رشد می‌کند. این تخم‌ها با دست زدن به خاک آلوده یا خوردن میوه‌ها و سبزیجات آلوده‌ای که در چنین خاک‌هایی رشد کرده‌اند و همچنین نشُستن آنها پیش از مصرف وارد غذا می‌شوند.
علائم ابتلا به آن اغلب خفیف است اما گاهی با حالت تهوع، درد شکمی و سرفه و تنگی تنفس همراه می‌شود. با شست‌وشوی مرتب دستها و شستن صحیح مواد غذایی پیش از مصرف می‌توان از ابتلا به این عفونت جلوگیری کرد.
۶-باکتری کریپتوسپوریدیوم
این باکتری در فرآورده‌های تازه‌ای چون شیر و آبمیوه تازه یافت می‌شود. آلوده شدن آنها با باکتری کریپتوسپوریدیوم ممکن است باعث بروز درد معده، تب خفیف، درد شکمی و اسهال آبکی شود. این علائم معمولا ۱۰ روز بعد از مصرف غذای آلوده پدیدار می‌شوند.
با شستن صحیح فرآورده‌های غذایی آلوده، مصرف شیر و آبمیوه‌های پاستوریزه و شست‌وشوی مرتب دستها در طول روز می‌توان مانع از ابتلا به این باکتری شد. در صورت تماس با مدفوع فرد آلوده به این انگل نیز احتمال ابتلا به آن وجود دارد.
۷-کرم‌های صاف ماهی
کرم‌های صاف انواع مختلفی دارند و در ماهی‌ها یافت می‌شوند اما طی فرآیند پخت می‌توان آنها را از بین برد. بنابراین، با مصرف ماهی خام آلوده، احتمال ابتلا به این انگل بیشتر است. علائم این بیماری بستگی به گونه خاص انگل دارد و تظاهر آن ممکن است ماه‌ها به طول بیانجامد اما اغلب با مشکلات گوارشی همراه است.
۸-کرمک
کرمک‌ها شایع‌ترین عفونت‌های کرمی در برخی نقاط دنیا هستند و اغلب کودکان و افراد در معرض عفونت را آلوده می‌کنند. این انگل معمولا به دلیل عدم رعایت بهداشت و نشستن دست‌های کودک منتقل و گسترش آنها براحتی انجام می‌شود. این کرمها حدود ۵ تا ۶ هفته پیش از مرگ در روده‌ها زندگی و همان‌جا تخم‌گذاری می‌کنند.
شایع‌ترین علائم ابتلا به کرمک‌ها، خارش ناحیه اطراف مقعد است که بویژه در کودکان می‌تواند آزاردهنده باشد و از این طریق، باعث انتقال کرمها و تخم‌های آنها به دهان و صورت شود. با وجود این که این کرمها بی‌ضررند، اما به طور کلی آنها را با دارو و رعایت بهداشت می‌توان درمان کرد.