-
رعایت بهداشت فردی شامل: کوتاه کردن موی سر و عانه در درمان پدیکولوز مؤثر و کمک کننده می باشد و به ویژه در همه گیریهای اجتماعی بهتر است انجام گیرد.
، عامل شپش حشرهای خونخوار است که هر نوع آن میزبان اختصاصی دارد و تمام طول عمر خود را بر روی بدن میزبان سپری میکند.
دو گونه شپش مربوط به انسان در این زیر گروه شناخته شده که عبارتاند از:
پدیکولوس هومانوس، ویتیروس پوبیس (شپش عانه)
پدیکولوس هومانوس خود دارای دو زیر گروه پدیکولوس کاپیتیس (شپش سر) و پدیکولوس کورپوریس (شپش بدن) میباشد.
انتقال بهصورت مستقیم بین افراد و یا غیر مستقیم از طریق البسه، شانه، ملحفه (بسته به نوع شپش) صورت میپذیرد.
خارش مهمترین علامت آلودگی است. بزاق و احتمالاً مواد دفعی شپش قادر به ایجاد التهاب و واکنشهای حساسیتی میباشند.
بی بندوباری جنسی (در مورد شپش عانه)، سن، جنس و برخی خصوصیات مو جزء علل مستعد کننده میباشد.
انواع بیماری
شپش سر
شایعترین نوع آلودگی به شپش بهویژه در گروه سنی ۱۱-۳ سال است. انتقال از طریق تماس سر به سر صورت میگیرد.
شپش تنه
شپش تنه نزد افراد مسن و بالغین زیادتر از اطفال دیده میشود. در واقع این شپش در درز لباسهای زیرین به خصوص جایی که تماس مستقیم با پوست دارد مثل یقه، شانه، کمر و… زندگی و در آنجا تخم گذاری میکند.
انگل معمولاً روی پوست کمتر دیده میشود زیرا از پرز لباسها میتواند خرطوم خود را وارد پوست کند.
شپش عانه (Pubic Lice)
خارش در هنگام عصر و شب مهمترین علامت آلودگی است. از طریق جنسی انتقال مییابد.
درمان
داروهای مهار کننده استیل کولین استراز شامل مالات یون در ایزوپرپیل الکل ۷۸ درصد
طریقه مصرف: به مدت ۸ تا ۱۲ ساعت روی سر بماند. درمان ۱۰ روز بعد تکرار شود.
شامپو و محلول لیندان گاما بنزن هگزا کلرید یا GBH
طریقه مصرف: با ۳۰ – ۴۰ میلی لیتر از شامپو لیندان روی موی سر خیس شده و ۴ دقیقه بعد با آب ولرم با دقت شستشو داده شود. تکرار ۷ – ۱۰ روز بعد.
پرمترین (کرم ۱درصد)
ابتدا روی سر مالیده شود. ۱۰ دقیقه بعد با آب ولرم شسته شود. ۷ -۱۰ روز بعد تکرار درمان شود.
کمپرس سرکه یا اسید فرمیک ۸ درصد این ماده به کنده شدن تخمها از مو کمک میکند.
البسه، حوله، روتختی، کلاه، روسری را باید با آب گرم شسته و اتو کرده و لوازم شخصی از قبیل شانه، برس، سنجاق سر را در آب گرم با حرارت بالاتر از ۵۴ درجه به مدت ۲۰ -۱۰ دقیقه قرار دهید.
درمان افراد دیگر خانواده و در مورد شپش عانه شرکای جنسی ضروری میباشد.
در صورت ابتلای مژهها روزی سه بار و به مدت ۸ روز از وازلین یا کرم پرمترین ۱ درصد استفاده گردد.
در مورد شپش بدن داروئی در اولویت نیست. مراعات بهداشت فردی و تراشیدن موها و پاک نمودن البسه از آلودگی ضرورت دارد.
نکات کلی مربوط به بیماری شپش
– رعایت بهداشت فردی شامل: کوتاه کردن موی سر و عانه در درمان پدیکولوز مؤثر و کمک کننده می باشد و به ویژه در همه گیریهای اجتماعی بهتر است انجام گیرد.
کلیه لباسها و وسایل شخصی بیمار (ملافهها، حوله، …) بایستی ضدعفونی گردند. اتو کردن لباسها بعد از شستشو توصیه میشود.
در صورتی که گندزدائی امکانپذیر نباشد جوشاندن البسه به مدت ۳۰-۲۰ دقیقه یا قرار دادن آنها داخل کیسه نایلون به مدت ۴-۲ هفته توصیه میشود.
– کنترل خارش؛ ابتدا باید اگزما درمان شود. از یک آنتیهیستامین (مثل هیدروکسی زین) نیز میتوان استفاده کرد.
– باید دقت کرد که کلیه افراد خانواده در تماس باید مورد معاینه قرار گیرند و در صورت شک به آلودگی درمان شوند.
– درمان را باید ۱۰-۸ روز بعد مجدداً تکرار کرد.
– جهت جلوگیری از مسمومیت شامپوها را نباید بیش از دستور پزشک استفاده کرد.
– در صورتی که ماده شپش کش وارد چشم شود بلافاصله باید چشمها را شست.
– تجویز کوتریموکسازول در موارد آلودگیهای گسترده ضرورت پیدا میکند.
منبع: بهداشت نیوز