روش های پیشگیری از ابتلا به سرطان سینه:
با انجام اقدامات زیر می توان از میزان ابتلا به سرطان سینه کاست. این میزان کاهش در آمریکا ۴۲ درصد بوده است:
• وزن مناسب
• عدم مصرف زیاد الکل
• فعالیت فیزیکی
• شیر دادن به فرزند خود
• یک عده پیشنهاد می کنند که اگر خانمی برای ژن های BRCA1 و BRCA2 مثبت است به عنوان یک عمل پیشگیرانه در وی هر دو سینه با عمل جراحی خارج شوند.
غربالگری برای سرطان سینه
غربالگری عبارت از این است که در جامعه اقداماتی انجام می دهند تا یک بیماری به موقع تشخیص داده شود. انجام اقدامات غربالگری برای یک بیماری خاص نیاز به بررسی های دقیق دارد و این دانشمندان هستند که مشخص می کنند که کدام بیماری و به چه روشی نیاز به غربالگری دارد. غربالگری برای سرطان سینه عبارت از این است که در یک خانم به ظاهر سالم اقداماتی برای تشخیص زودرس سرطان سینه انجام می شوند. برای غربالگری سرطان سینه اقدامات زیر توصیه می شود:
• معاینه دوره ای توسط پزشک
• آموزش به خود فرد و معاینه دوره ای توسط خود فرد. بررسی ها نشان می دهند که دو روش فوق اقدامات مفید برای غربالگری سرطان سینه نیستند. چون توده باید به اندازه کافی بزرگ شود تا قابل لمس باشد و وقتی توده قابل لمس است سال ها از ایجاد آن گذشته است.
• ماموگرافی: در این روش از اشعه ایکس برای تشخیص سرطان سینه استفاده می شود. در علم پزشکی چند نوع مطالعه دارای ارزش زیادی هستند از جمله مطالعاتی که توسط Cochrane Collaboration انجام می شوند. در یک بررسی توسط این نهاد مشخص شد که ماموگرافی نتوانسته است از مرگ و میر ناشی از سرطان سینه بکاهد، در عوض ۳۰ درصد منجر به تشخیص های زیادی و درمان های اضافی شده است. بنابراین نمی توان گفت که آیا ماموگرافی مفید است یا مضر. ولی معمولا هر کشوری توصیه های خاص خودش را دارد مثلا در آمریکا نهاد U.S. Preventive Services Task Force توصیه می کند که خانم های ۷۴-۵۰ ساله هر ۲ سال ماموگرافی شوند. در اروپا نهاد European Cancer Observatory توصیه می کند که خانم های ۶۹-۵۰ ساله هر ۳-۲ سال ماموگرافی شوند. در مورد ارزش ماموگرافی در غربالگری سرطان سینه در مقاله دیگری به تفصیل توضیح داده شده است.
درمان سرطان سینه:
درمان سرطان سینه بستگی به وسعت توسعه آن در هنگام تشخیص دارد. معمولا ابتدا بیمار جراحی می شود و بدنبال آن شیمی درمانی یا هورمون درمانی و یا هر دو انجام می شوند.
جراحی: جراحی های استاندارد سرطان سینه عبارتند از :
• برداشتن کل سینه
• برداشتن یک ربع از سینه که توده در آن قرار دارد.
• فقط برداشتن خود توده
هورمون درمانی: اگر بررسی ها نشان دهند که گیرنده استروژن مثبت است از روش های هورمون درمانی نیز استفاده می شود. معمولا هورمون درمانی برای خانم های قبل از سن یائسگی متفاوت از خانم های یائسه است.
شیمی درمانی: شیمی درمانی معمولا برای مراحل پیشرفته بیماری بکار می رود بخصوص وقتی که گیرنده استروژن منفی باشد.
پرتودرمانی: آن معمولا پس از جراحی انجام می شود تا اگر سلول سرطانی باقیمانده است آن ها را از بین ببرد. پرتودرمانی میزان عود بیماری را ۶۶-۵۰ درصد کم می کند.
پیش آگهی
پیش آگهی این بیماران (چند سال زنده می مانند، چند سال بدون عود زنده می مانند و میزان عود بیماری) به موارد زیادی بستگی دارد. مهمترین آن ها مرحله بیماری یا میزان انتشار بیماری به خارج از سینه است. بعنوان مثال وقتی غدد لنفاوی زیر بغل گرفتار می شوند، پیش آگهی بد است. حتی تعداد غدد لنفاوی گرفتار نیز مهم است. نوع گیرنده (مثبت یا منفی) نیز مهم است. اگر سرطان سینه برای اولین بار در خانمی قبل از یائسه شدن تشخیص داده شود بدتر از سرطان سینه ای است که در خانم های یائسه تشخیص داده می شود.
آقای دکتر محمدرضا صفری نژاد، جراح بیماریهای کلیه و مجاری ادراری، استاد دانشگاه