-
در برخی مواقع همین چیزهای کوچک هستند که اهمیت فراوانی پیدا می‌کنند. کودکانی که یاد می‌گیرند «لطفا» و «دست شما درد نکنه» و یا «اجازه هست» بگویند، فضایی توأم با ادب و نزاکت را ایجاد می‌کنند
این‌روزها به هرجا که نگاه می‌کنیم، به نظر می‌رسد که در یک جنگ نامدنی و به دور از هر نوع نزاکتی زندگی می‌کنیم: در کوچه و خیابان مردم با هم دعوا می‌کنند، سیاستمداران به هم توهین می‌کنند و با هم دست به یقه می‌شوند. افرادی که دیدگاه‌های مختلفی دارند در گفتگوهای خود در شبکه‌های مجازی، به زبانی دور از شأن و تمسخر یکدیگر متوسل می‌شوند.
شاید تغییر رفتار بزرگسالان در این سناریوها کار بسیار دشواری باشد و شاید خیلی دیر شده باشد، اما این میان یک نقطه امیدبخش وجود دارد: نسل فرزندانمان. کودکان با این نیت به دنیا نمی‌آیند که بخواهند دیگران را مسخره کنند یا به آنها آسیب بزنند؛ در واقع آنها به شدت انسان‌های همدلی هستند. به خاطر همین است که آموزش و الگوسازی برای کودکان در ارتباط با اصول آداب و نزاکت، اهمیت فراوان دارد؛ اصولی مانند احترام به دیگران، ابراز همدلی، اعمال محدودیت‌ها، و رفتار با دیگران از روی ادب و معرفت.
ادب و نزاکت به معنای آن است که بتوان انسانیت دیگران را مد نظر قرار داد و ویژگی‌های آن را در سطحی بالاتر از منافع شخصی تلقی کرد. در واقع این‌ها ارزش‌هایی هستند که در شکل‌گیری روابط مثبت و سازنده در زندگی شخصی ما و نیز ایجاد جامعه‌ای سازنده و خلاق و نسلی از بچه‌های متمدن که در آینده افراد مؤدبی خواهند شد، نقشی اساسی و حیاتی دارد. در اینجا به برخی از روش‌های آموختن و الگوسازی ادب و نزاکت به کودکان می‌پردازیم که باعث می‌شود آنها بتوانند جهان را به مکانی بهتر تبدیل کنند.
۱.مراقبت
سعی کنید خود و رفتارتان را ارزیابی کنید و فرزندتان را هم تشویق کنید تا این کار را انجام دهد. در واقع آنها را تشویق کنید تا به بچه‌هایی که در زمین بازی یا مدرسه تنها هستند و شاید کمی نیاز به محبت و هم‌نشینی دارند توجه کنند. به آنها کمک کنید تا علائم احساسی را در دیگران ببینند و تشخیص دهند. برای مثال از یک آینه برای آزمایش حالت‌های صورت استفاده کرده و درباره احساسات متناظر با هم صحبت کنید، به این ترتیب آنها می‌توانند زمانی که دیگران احساس غم یا ترس دارند، با آنها هم‌دردی کرده و به آرامش دعوتشان کنند.
۲.تحمل و پذیرش الگو
کودکان به طور طبیعی نسبت به تفاوت‌ها، حالت کنجکاوانه و تیزبین دارند. اما از طرفی از خط‌مشی شما هم پیروی می‌کنند: وقتی شما و فرزندتان کسی را می‌بینید که به طور بارزی با شما تفاوت دارد (فرقی نمی‌کند در عدم توانایی یا به لحاظ سنی و یا هر ویژگی بارز دیگری) با واکنش آسان و آرام خود به او نشان دهید که این تفاوت‌ها به معنای این است که شما آنها را پذیرفته و درک کرده‌اید. اگر فرزندتان در این زمینه سؤالی داشت، بسیار عادی و واقع‌بینانه به او پاسخ دهید، بی‌آنکه بخواهید به او خیره شوید یا به جایی اشاره کنید.
۳.آموزش آداب
در برخی مواقع همین چیزهای کوچک هستند که اهمیت فراوانی پیدا می‌کنند. کودکانی که یاد می‌گیرند «لطفا» و «دست شما درد نکنه» و یا «اجازه هست» بگویند، فضایی توأم با ادب و نزاکت را ایجاد می‌کنند که واکنش‌های مثبتی در افراد پیرامون آنها به همراه خواهد داشت.
۴.خدمت به جامعه
سعی کنید فرزندتان را در جریان خدمات اجتماعی در سنین پایین شرکت دهید. بچه‌ها دوست دارند به آنها مسئولیت‌های کوچکی داده شود که به راحتی قابل مدیریت باشد – این کار به آنها احساس کمال و غرور خواهد داد – و این رفتارها باعث می‌شود به دیگران کمک کرده و یا فضای جامعه را بهتر کنند. مثلا کودکان می‌توانند اسباب‌بازی‌ها و یا لباس‌هایی را که دیگر استفاده نمی‌کنند برای اهدا به افراد نیازمند جمع‌آوری کنند. می‌توانند در روز جمع‌آوری زباله از ساحل، آشغال‌ها را از روی زمین بردارند. روش‌های زیادی برای شرکت و حضور در جامعه وجود دارد، و با این کار فرزندتان یاد می‌گیرد که این همان کاری است که یک شهروند خوب انجام می‌دهد.
۵.عمل به حرف
سعی کنید در اجرا و تحقق حرف‌هایی که می‌زنید، نمونه خوبی برای فرزندتان باشید. هیچ‌کس قدیس و کامل نیست اما تلاش در این زمینه نشان می‌دهد که شما باور دارید این مسئله مهم و ارزشمند است و کودکتان هم آن را یاد می‌گیرد. با زیرسازی درست در خانه، بچه‌های امروز می‌توانند جهانی به مراتب قابل‌تحمل‌تر و پُربارتر در آینده بسازند.