آستیگماتیسم، نوعی بیماری و اختلال شایع چشمی است که ضعف بینایی را به‌همراه دارد. آستیگمات به معنای کج و تار دیدن است. ممکن است شدت آستیگماتیسم در بیماران مبتلا به این اختلال چشمی از نیم تا ۶ یا ۷ نمره، متغیر باشد.
افرادی که شدت آستیگمات چشم‌شان بالا است، اشیا را خارج از شکل و قیافه اصلی خود می‌بینند. مثلا اگر ما به فردی که دارای درجه آستیگماتیک ۶ است، یک توپ پینگ پنگ را نشان بدهیم و بگوییم که این چیست، بیمار بدون استفاده از عینک آن را به شکل یک تخم‌مرغ کشیده و تار می‌بیند. البته، همه افراد آستیگمات این حالت را ندارند. بروز آستیگمات در سنین مختلف، دردسرهای خاص خود را دارد. مثلا بچه‌های در سن مدرسه، دچار تاری دید در هر دو فاصله دور و نزدیک می‌شوند و سردرد می‌گیرند. این بچه‌ها برای درست دیدن تخته سیاه و سفید یا حتی مطالعه و نوشتن مشق‌های خود، فشار زیادی به ماهیچه چشم‌ها برای تمرکز روی نوشته‌ها می‌آورند تا آستیگمات چشم خود را خنثی کنند.
آنها تاحدی موفق به خنثی کردن آستیگمات و راه انداختن کارشان می‌شوند اما از یک جایی به بعد، دیگر قادر به ادامه فعالیت خود نخواهند بود و با خستگی شدید چشم و سردرد، روبرو می‌شوند. افرادی در سن بالاتر، از ندیدن و تشخیص ندادن اشیای دور و نزدیک هنگام کار یا رانندگی، عاجز می‌شوند و با علایمی مانند سردرد یا اذیت شدن چشم‌های خود در اثر تابش نور به آنها، به متخصص چشم مراجعه می‌کنند. آستیگمات می‌تواند دو نوع دوربین و نزدیک‌بین داشته باشد که در این صورت، آستیگمات مخلوط نامیده می‌شود. نوع درمان و عینک مورد استفاده بسته به شرایط بیمار و شدت و ضعف بیماری، متفاوت خواهد بود.
این مطلب با همکاری دکتر محمود بابایی، جراح و متخصص بیماری‌های چشم و عضو هیات علمی گروه چشم‌پزشکی بیمارستان بقیه‌الله تهیه شده است.