-
برای حفظ کلیه ها مراقبت قند خون و فشار خون خود باشید(قند خون ۱۱۰-۷۰ میلی گرم در دسی لیتر و فشار خون ۹۰/۱۴۰میلی لیتر جیوه در محدوده طبیعی است).
شايع‌ترين علت عمده نارسايي کليوي ديابت است به شکلی که مسئوول بيش از ۵۰ درصد موارد پيوند کليه ديابت می باشد. عوارض کليوي ديابت نه تنها در کشورهاي پيشرفته شايع است، بلکه در کشورهای در حال رشد نيز شيوع دارد.
مبتلايان به ديابت نوع۲ وقتي دچار ميکروآلبومينوري (دفع آلبومين از راه ادرار) مي‌شوند، ۲ تا ۴ برابر بيشتر با خطر مرگ روبه‌رو مي‌شوند.
اگر فشارخون نيز مزيد بر علت شود، خطر مرگ و مير باز هم مضاعف خواهد شد.
ماسفانه حدود ۲۵ تا ۴۰ درصد ديابتيک‌هاي نوع۱ و در حدود ۵ تا ۴۰ درصد ديابتيک‌هاي نوع ۲ سرانجام به بيماري کليوي دچار خواهند شد.
بالاي ۲۰ درصد مبتلايان به ديابت نوع۲، در همان زمان تشخيص، آسيب کليوي دارند و حدود ۴۰ درصد آنها بعد از ۱۰ سال عاقبت به مشکل کليوي دچار مي‌شوند. بيش از ۸۰ درصد ديابتيک‌هاي کانديداي پيوند کليه، از نوع۲ هستند .
بیماران مبتلا به دیابت ممکن است دچار مشکلات کلیوی گردند البته عوامل خطر ساز مختلفی وجود دارد که شامل موارد زیر است :
– عدم کنترل قند
– فشار خون بالا
– بد کار کردن کلیه ها(gfr)
– وجود پروتئین به مقدار زیاد و غیر عادی در ادرار
– احتمالا سیگار کشیدن و چربی خون بالا
باید به خاطر داشته باشید که فشار خون بالا، عامل اصلی بروز بیماری های کلیوی در مبتلایان به دیابت است.
همچنین سابقه خانوادگی فشار خون بالا در فرد دیابتی، احتمال ابتلا به بیماری های کلیوی را زیادتر می کند.
فشار خون خود را مرتب کنترل کنید و در صورت بالا بودن آن به پزشک مراجعه نمایید.
فشار خون بالا معمولا به فشار خون بالاتر از ۱۴۰ بر روی ۹۰ میلی متر جیوه گفته می شود.
در این رابطه اگر فرد مبتلا به فشار خون بالا، داروهای ضد فشار خون را طبق نظر پزشک معالج به طور مرتب مصرف کند، می تواند از ایجاد یا پیشرفت بیماری های کلیوی جلوگیری نماید.
البته بیماران دیابتی حدود ۳ تا ۵ سال پس از شروع بیماری‌شان، امکان دارد دچار عوارض کلیوی شوند و این عوارض کلیوی فقط در ۴۰ درصد از بیماران ایجاد می‌شود و آن هم در کسانی است که قند خونشان را کنترل نمی کنند.
زودرس ترین علامت بیماری کلیوی ناشی از دیابت ، آلبومینوری یعنی افزایش ترشح آلبومین در ادرار است.
در مراحل ابتدایی بروز عوارض کلیوی ناشی از دیابت، آلبومین که نوعی پروتئین است در ادرار دیده می‌شود و این افزایش دفع آلبومین، بسیار جزیی است و در حد ۳۰ تا ۳۰۰ میلی‌گرم در ادرار بیست و چهار ساعته می باشد. با روش‌های آزمایشگاهی معمول این میزان دفع کم آلبومین قابل اندازه‌گیری نیست و برای اندازه‌گیری این مقدار کم آلبومین در ادرار باید حتما درخواست میکروآلبومینوری یا تشخیص دفع آلبومین در مقادیر کم و با روش‌های خاص آزمایشگاهی نمود.
در مراحل بعدی، یعنی وقتی بیماری کلیوی پیشرفت کرد یا بهتر بگوییم وقتی دیابت کنترل نشده آسیب بیشتری به کلیه‌ها وارد کرد، دفع آلبومین هم بالا می‌رود و به بیش از ۳۰۰ میلی‌گرم در ادرار بیست و چهار ساعت می‌رسد و ممکن است حتی تا چند گرم در روز هم دیده شود و به تدریج در طی سال‌های بعدی در صورت کنترل نشدن دیابت، به نارسایی کلیه‌ها منجر شود.
وقتی کلیه‌ها نارسا شوند، در واقع اوره و کراتینین خون بیمار افزایش می‌یابد و فعالیت کلیه‌ها برای دفع سموم بدن کاهش می‌یابد و رفته‌رفته به جایی می‌رسد که در اثر ناکارآمدی کلیه‌ها و نارسا شدن‌شان، فرد نیازمند دیالیز و پیوند کلیه می‌گردد. این وضعیت زمانی اتفاق می افتد که فقط ۱۰ تا ۱۵ درصد کلیه های بیمار کار می کنند. فاصله زمانی معمول بین شروع آسیب کلیوی ناشی از دیابت و نارسایی پیشرفته کلیه حدود ۵ تا ۷ سال است .
● اگر مبتلا به فشار خون بالا هستيد:
– نمك كم مصرف كنيد.
– موقع طبخ غذا نمك اضافه نكنيد.
– از مصرف غذاهاي خيلي شور نظير چيپس سيب زميني ترشي و.. پرهيز كنيد.
– وزن خود را در حد مطلوب نگه داريد.
– مصرف گوشت قرمز، ماهي، پنير و ديگر غذاهاي پروتئيني را محدود سازيد.
– غلظت قندخون را مرتب كنترل كنيد.
– سيگار نكشيد. به خاطر داشته باشيد كه كشيدن سيگار باعث تشديد مشكلات كليوي خواهد شد.
– در صورت امكان هموگلوبين قنددار شده (HbA1C) خود را اندازه گيري كنيد. اين آزمايش وضعيت كنترل قندخونتان را در ۱ تا ۳ ماه گذشته نشان مي دهد.
– با برنامه غذايي صحيح، ورزش مداوم و مصرف منظم داروهاي تجويز شده، به كنترل قندخون خود كمك كنيد.
– سالانه براي بررسي كاركرد كليه هايتان به پزشك مراجعه كنيد.
– اعضاي گروه ديابت مي توانند در كاهش خطر آسيب كليه ها به شما كمك كنند.
● مراقبت از کلیه ها در افراد دیابتی :
– رعایت یک رژیم غذایی با پروتئین کم در دیابتی های مبتلا به مشکلات کلیوی مفید است.
– برای حفظ کلیه ها مراقبت قند خون و فشار خون خود باشید(قند خون ۱۱۰-۷۰ میلی گرم در دسی لیتر و فشار خون ۹۰/۱۴۰میلی لیتر جیوه در محدوده طبیعی است).
– اگر هر یک از علامت های کمردرد , سوزش ادرار, تکرار ادرار,ناتوانی در دفع ادرارعلی رغم وجود احساس مربوطه,وادرار کدر یا خونی که نشانه عفونت کلیه یا مثانه هستند در شما بروز کرد به پزشک خود اطلاع دهید.
– سالانه برای بررسی کارکرد کلیه هایتان به پزشک مراجعه کنید.